ΒΑΣΚΑΝΙΑ - ΜΑΤΙΑΣΜΑ - ΞΕΜΑΤΙΑΣΜΑ - ΕΞΟΡΚΙΣΜΟΙ

Η ΒΑΣΚΑΝΙΑ

Από τούς χρόνους τής αρχαιότητας η βασκανία ταυτίστηκε μ᾽ αυτό πού σήμερα απο-καλούμε μάτιασμα.

Σήμερα μάλιστα ὅταν ἀκούμε τήν λέξη βασκανία αμέσως ἐννοούμε μόνο το μάτιασμα καί τίποτα ἄλλο.

Γι΄αὐτό θά πρέπει νά κάνουμε μιά διάκριση ανάμεσα στην βασκανία καί στο μάτιασμα.

- Ἡ Βασκανία εἶναι κάτι τό ἀσυνήθιστο ! Κάτι τό φοβερό, τό ἀνυπόφορο, τό…σατανικό !

- Μάτιασμα εἶναι μιά παλιά πρόληψη καί δεισιδαιμονία ὅτι ὁ κακός μέ το βλέμμα του μπορεῖ νά βλάψει ἐκείνον πού φθονεί.

Βεβαίως ἡ Ἐκκλησία ἔχει εὐχές πού κάνουν λόγο γιά «βάσκανον ὀφθαλμόν». Οἱ ἀναφορές αὐτές ἐξηγοῦνται εὔκολα, χρειάζεται ὅμως προσοχή, γιά νά μήν ὑπάρξουν παρανοήσεις. Ἡ φράση «βάσκανος ὀφθαλμός» προέρχεται ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί σημαίνει τόν φθονερό ἄνθρωπο, τόν κακό, τόν ἀνελεήμονα, τόν ἄσπλαχνο, ἐνῶ τό ἀντίθετο, «καλό μάτι», σημαίνει τόν καλό ἄνθρωπο, τόν εὔσπλαχνο, τόν ψυχόπονο.

Στήν συνέχεια ἡ φράση «βάσκανος ὀφθαλμός» ἐπεκτάθηκε στούς ἀνθρώπους πού σάν ὑποχείρια τοῦ σατανᾶ ἀσχολοῦνται μέ μαγεῖες, μαντεῖες, ξόρκια καί ὅλα τά σχετικά.

Βασκανία ἐννοεῖ ἡ Ἐκκλησία τόν φθόνο καί τό κακό πού κάνουν κάποιοι κινούμενοι ἀπό φθόνο.

Το κακό αὐτό μπορεῖ νά εἶναι μία βλαπτική πράξη ἤ μία συκοφαντία ἤ μία κατάρα ἤ μία δαιμονική ἐνέργεια ἤ ανθρώπινη επίδραση ( βλέπε τον μηχανισμό δημιουργίας της - Τα Στοιχειακά ► ) .

Συχνά ἀκοῦμε ἀνθρώπους νά λέγουν ὅτι ὑποφέρουν σωματικά, διότι κάποιο βάσκανο μάτι τούς βάσκανε. Αὐτός πού φθονεῖ καί μισεῖ τόν συνάνθρωπό του εἶναι δυνατόν νά τόν ἐξοντώσει καί σωματικά. Σχεδόν πάντοτε ὁ φθονερός προσπαθεῖ νά ἐξοντώσει τό θύμα τοῦ ἠθικά-ψυχικά, γι᾽ αὐτό ὁ κατ᾽ ἐξοχήν βάσκανος καί φθονερός διάβολος ὀνομάζεται καί ἀνθρωποκτόνος καί μισάνθρωπος.

Πρέπει νά γνωρίζουμε ὅτι ἡ βασκανία δέν ἐπιδρᾶ μόνον στόν ἄνθρωπο, ἀλλά καί στά ζῶα καί στά φυτά. Εἶναι δυνατόν νά δοῦμε φυτό νά ξεραίνετε, καθώς ἐπίσης καί ζῶο νά πεθαίνει ἀπό βασκανία. Τό βάσκανο μάτι προκαλεῖται καί ἐνεργεῖ ἀπό τήν ὀμορφιά τοῦ ἄλλου, τήν κομψότητα, τήν ἀνδρεία, τήν εὐτυχία κ.τ.λ.

Ὁ ἅγιος Νεκτάριος καί ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, μᾶς ἀναφέρουν ὅτι ἡ βασκανία εἶναι πάθος. Ὁ βάσκανος λυπεῖτε καί λειώνει μέσα του καί θεωρεῖ ὅλους τούς ἄλλους ἀνθρώπους ἐχθρούς του, ἀκόμα καί ὅσους δέν τόν ἔχουν βλάψει ή ἀδικήσει. Καί τονίζει ὁ ἅγιος Νεκτάριος στό βιβλίο του « γνῶθι σ᾽ αὐτόν », ὅτι σάν αἰτία τῆς βασκανίας δια-κρίνει ὅτι ὑπάρχει μέσα στήν καρδιά τοῦ βάσκανου ἀνθρώπου, τό μίσος, ἡ ζήλια καί ὁ φθόνος. Γι᾽ αὐτό καί κατατάσσει τήν βασκανία στά πάθη.

Ὁ φθονερός, ὅταν βλέπει κάτι τό καλό στόν ἄλλο, ὑποφέρει. Τό ἴδιο παθαίνει καί ὁ παν-οῦργος διάβολος. Διάβολος καί φθονερός φθονοῦν τό καλό τοῦ ἄλλου. Ἔχουν μεταξύ τους τό κοινό αὐτό σημεῖο. Και ὁ διάβολος τό «ἐκμεταλλεύεται». Περνᾶ μέσα ἀπ᾽ αὐτό, ( τόν φθόνο ) τήν κακία του στούς ἀνθρώπους.

Ὁ φθόνος ἑνός φθονεροῦ ἀνθρώπου εἶναι ἀγωγός, ἀπ᾽ ὅπου διοχετεύεται στίς ἀνθρώ-πινες ψυχές τό δηλητήριο (βασκανία) τοῦ διαβόλου. Ἡ βασκανία εἶναι μία δαιμονική ἐνέργεια, πού γίνεται μέσω τῶν φθονερῶν ἀνθρώπων, «…ἀπέλασον πᾶσαν διαβολικήν ἐνέργειαν, πᾶσαν σατανικήν ἔφοδον».

Δέν εἶναι, λοιπόν, ἡ βασκανία μιά ἁπλή ἐνέργεια τῶν ὀφθαλμῶν, ἀλλά εἶναι ἕνα πάθος φοβερό. Πίσω δέ ἀπό ἕνα πάθος, κρύβεται πάντοτε ἕνας δαίμονας κατά τόν ἅγιο Νεκτά-ριο καί τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἐδῶ, λοιπόν, οἱ Ἅγιοι μᾶς λέγουν ὅτι ὑπάρχει ὁ «βάσκανος δαίμονας».

Οἱ ἐκκλησιαστικοί συγγράφεις καί οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας δέν ἀρνοῦνται τήν βασκανία, δηλαδή τόν φθόνο καί τίς βλαπτικές ἐνέργειες πού ἐκπορεύονται ἀπό αὐτόν. Εἰδικά μάλιστα τίς περιπτώσεις βασκανίας πού δέν ἔχουν ἐμφανή τήν προέλευσή τους τίς ἀποδίδουν στήν ἐπήρεια τοῦ πονηροῦ. Γενικά θεωροῦν τήν βασκανία ὡς ἔργο τοῦ διαβόλου καί πράξη φθόνου. Ὁ Μέγας Βασίλειος ἔγραψε καί λόγο «περί φθόνου καί βασκανίας».

Ἡ Ἐκκλησία συνέθεσε καί εἰδική εὐχή κατά τῆς βασκανίας, μέ τήν ἔννοια τοῦ φθόνου.

ΤΟ ΜΑΤΙΑΣΜΑ

Όπως προαναφέραμε ὑπάρχει διαφορά μεταξύ βασκανίας καί ματιάσματος. Ἡ διαφορά αὐτή φαίνεται καί ἀπό τό γεγονός ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας ἐνῶ ἔχει συντάξει εὐχές εἰδικές γιά τήν περίπτωση τῆς βασκανίας, δέν παραδέχεται, ἀπορρίπτει τό μάτιασμα.

Πρόκειται γιά μιά παλιά πρόληψη καί δεισιδαιμονία ὅτι ὁ κακός μέ τό βλέμμα του καί μόνο, ἀκόμα καί ἐξ ἀποστάσεως, ἐξ αἰτίας κάποιας μαγικῆς ἐπιδράσεως, μπορεῖ νά βλάψει τόν φθονούμενο. Αὐτό φυσικά δέν εἶναι σωστό, καί ἡ Ἐκκλησία μας δέν τό παραδέχεται.

Πιστεύεται ὅτι τό κακό μάτι εἶναι ἀποτέλεσμα κακόβουλης ἤ καί ἁπλά κάποιας μαγνη-τικῆς ἐπιδράσης ἡ ὁποία εἶναι ἀρκετά ἰσχυρή σέ μερικά ἄτομα. Μέ ἄλλα λόγια τό μάτια-σμα δέν εἶναι τίποτα περισσότερο ἀπό τήν ἀσυνείδητη ἐκπομπή σέ μεγάλη ἔνταση χαμηλοῦ μαγνητικοῦ δυναμισμοῦ. Αὐτός πού ματιάζει συνήθως εἶναι ἄτομο προικισ-μένο μέ ἰσχυρή θέληση, καί ὅτι μπορεῖ νά ἐπιβληθεῖ μόνον σέ ἄτομα μέ ἀσθενή θέληση, πού βρίσκονται σέ ἄσχημη ψυχική κατάσταση, καί γενικά πιό ἀδύναμα

Τό γεγονός ὅτι ἡ Ἐκκλησιά ἀποδέχεται τήν βασκανία καί ἀπορρίπτει τό μάτιασμα δέν σημαίνει ὅτι ἀντιφάσκει. Δέν πρόκειται γιά ἀντίφαση, ἀλλά γιά διαχωρισμό δύο διαφο-ρετικῶν πραγμάτων. Σέ ἀντίφαση καί σύγχυση βρίσκονται ὅσοι λεγόμενοι Χριστιανοί ἀπό τήν μιά κάνουν τόν σταυρό τους καί ἀπό τήν ἄλλη τρέχουν σέ ξόρκια καί μάγια. Ἡ Ἐκκλησία δέν δέχεται ὅτι ἡ ἁπλή ματιά ἑνός ἀνθρώπου μπορεῖ ἀπό ἀπόσταση νά προ-καλέσει μέ μαγικό τρόπο κακό σέ κάποιον ἄλλο. Εἶναι ἀπαράδεκτες γιά ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας οἱ προλήψεις καί δεισιδαιμονίες ὅτι κάποιος ἔχει τήν ἰδιότητα νά ματιάζει, μόνο καί μόνο ἐπειδή γεννήθηκε τήν τάδε ημέρα ἤ ἐπειδή ἔχει στό πρόσωπο τοῦ κάποια ἰδιαίτερα χαρακτηριστικά, ἤ ὅτι κάποιος ματιάζεται εὔκολα, ἤ ὅτι μπορεῖ νά αἰσθανθεῖ ἄσχημα καί ἀδιάθετος, ἐπειδή τάχα κάποιος τόν μάτιασε, καί ἄλλες τέτοιες ἀηδίες.

Ἐννοεῖται ὅτι, ὁ φθονερός ἄνθρωπος ὅταν δεῖ τό θύμα τοῦ καί τό φθονήσει, αὐτό εἶναι ἡ ρίζα τοῦ κακοῦ πού μπορεῖ νά ἀκολουθήσει. Ἑπομένως αὐτή ἡ φθονερή ματιά, εἶναι ἀπό ὅλους ἀνεπιθύμητη.

Μέ ὅσα ἀναφέραμε καί ἐξηγήσαμε μέχρι ἐδῶ ξεκαθαρίζεται τό θέμα τῆς βασκανίας ἀπό Ὀρθόδοξη ἄποψη. Ἐπίσης ἐξηγοῦνται καί ἐκφράσεις ὅπως «ἡ βασκανία σέ ὁρισμένες περιπτώσεις μπορεῖ νά ἀποβεῖ θανατηφόρος», δέν ἐννοεῖται ὅτι κάποιος μπορεῖ μέ τό βλέμμα του νά σκοτώσει ἕναν ἄλλο ( αὐτό εἶναι ἀνόητη, μαγική, εἰδωλολατρική καί ἀντιχριστιανική ἀντίληψη ), διότι τότε θά εἶχαν φονευθεῖ οἱ μισοί ἄνθρωποι τῆς γῆς χωρίς πολέμους καί ἐγκλήματα καί φονικά ὄπλα.

Ἡ Ἐκκλησία θέλοντας νά βοηθήσει τά μέλη της, συμπεριφερόμενη μέ πολλή συγκατάβαση καί ἀγάπη, περιέλαβε στό Εὐχολόγιό της καί στίς σχετικές εὐχές γιά τήν βασκανία, λέξεις στίς ὁποῖες ἔδωσε τό σωστό νόημα καί περιεχόμενο. Δυστυχῶς πολλές φορές παρατηρεῖται ἡ ἐσφαλμένη λαϊκή δοξασία νά ἐπικρατεῖ, νά ἐπιβάλλεται καί σιγά-σιγά νά ἀλλοιώνει τήν γνήσια ὀρθόδοξη διδασκαλία, σέ σημεῖο ἄλλα νά λέμε καί ἄλλα νά καταλαβαίνουμε.

Ποιούς ἀνθρώπους ὅμως πιάνει ἡ Βασκανία;

Σύμφωνα μέ τόν Ἀββά Ἠσαΐα, ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος γίνεται θύμα τῆς βασκανίας εἶναι αὐτός πού ἐνδιαφέρεται γιά τήν γνώμη τοῦ ἄλλου κόσμου γιά τόν ἑαυτό του καί γενικά ἀναζητεῖ τήν καλή ἀποδοχή καί ἐκτίμηση τῶν ἄλλων ἀνθρώπων. Γιά τόν Ἀββά Ἠσαΐα, εὔκολα θύματα τῆς βασκανίας εἶναι γενικῶς οἱ ἄνθρωποι, πού κρύβουν μέσα τους ὡραιοπάθεια, φιλαυτία, ὑπερηφάνεια, ἐγωκεντρισμό, κενοδοξία, ἐπιδειξιομανία καί γενικά μέσα στήν καρδιά τους κυριαρχεῖ μεγάλος ἐγωισμός καί μεγάλη ἰδέα γιά τόν ἑαυτό τους. Ὅλα αὐτά τά πάθη τῆς ψυχῆς τά ἐκμεταλλεύεται ὁ βάσκανος δαίμονας καί δημιουργεῖ στόν ἄνθρωπο ψυχοσωματικές ἀνωμαλίες.

Ἐφόσον ἡ βασκανία εἶναι χτύπημα τοῦ σατανᾶ στόν ἄνθρωπο, εἶναι λογικό νά «χτυπιό-νται» ἀπό τήν βασκανία, ὅσοι δέν εἶναι ἐφοδιασμένοι μέ ὄπλα, πού πολεμοῦν καί συν-τρίβουν τόν διάβολο ( νηστεία, προσευχή, ἐξομολόγηση, θεία Κοινωνία ) δηλαδή, πού δέν ζοῦν τήν μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας..

Μέσα προστασίας από την βασκανία.

Όσοι ἄνθρωποι αἰσθανθοῦν οἱ ἴδιοι ἤ κάποιος δικός τους τήν ἐπήρεια τῆς βασκανίας, πρέπει νά τρέχουν στόν Ἱερέα νά τούς σταυρώσει μέ τόν σταυρό, πού ἔχει μεγάλη δύναμη κατά τῶν πονηρῶν πνευμάτων, καί νά τούς διαβάσει τήν εἰδική εὐχή κατά τῆς βασκανίας.

Ὑπάρχουν βέβαια καί ἄλλα μέσα τῆς πίστεώς μας, μέ τά ὁποῖα ἐπικαλούμαστε τήν δύναμη τοῦ μεγάλου Θεοῦ καί μποροῦμε νά ἀποτρέψουμε κάθε κακό. Πρέπει ὅμως νά ἔχουμε ὑπόψη μας ὅτι κανένα ἁγιαστικό μέσο τῆς Ἐκκλησίας δέν μᾶς βοηθᾶ χωρίς μία ἀπαραίτητη προϋπόθεση, τήν πίστη. Πρέπει νά ἔχουμε πίστη σταθερή καί ἀκλόνητη καί χωρίς ἀμφιβολίες στόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό καί στήν διδασκαλία του. Καί αὐτή ἡ πίστη μεταφράζεται σέ ἔργα, τά ὁποῖα εἶναι ἡ πίστη στά θεόπνευστα λόγια τῆς Ἁγίας Γραφῆς, δηλαδή τό νά ἐφαρμόζουμε καί νά ἀκολουθοῦμε τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ στήν ζωή μας, τό νά ἐκκλησιαζόμαστε τακτικά, ἡ θερμή προσευχή, νά ἐξομολογούμαστε καί νά κοινωνοῦμε συχνά. Τότε βεβαίως κανένα κακό, καμία ἐπιβουλή, καμία βασκανία δέν μπορεῖ νά μᾶς βλάψει, καί κυρίως δέν μπορεῖ νά μᾶς ἀπομακρύνει ἀπό τήν πίστη καί ἀπό τήν σωτηρία τῆς ψυχῆς μας. Μέ τήν προσευχή ἐπικοινωνοῦμε μέ τόν Θεό. Μέ τήν ἐξομολόγηση ἀπαλλασσόμαστε ἀπό τίς ἁμαρτίες μας, οἱ ὁποῖες εἶναι βάρος στήν ψυχή μας καί τεῖχος πού ἐμποδίζει τήν χάρη τοῦ Θεοῦ, νά μᾶς ἁγιάσει καί νά μᾶς προστα-τέψει. Μέ τήν θεία Κοινωνία ἑνωνόμαστε μέ τόν ἴδιο τόν Θεό καί γινόμαστε καί ἐμεῖς «θεοί κατά χάριν». Αὐτά εἶναι τά κυριότερα ἁγιαστικά μέσα καί φυλαχτά πού μέ πολλή ἀγάπη προσφέρει ἡ μητέρα Ἐκκλησία σέ κάθε παιδί της, πιστό μέλος της. Ἀπό αὐτά ξεκινώντας καί μέ τίς συμβουλές πάντοτε τοῦ πνευματικοῦ μας πρέπει νά χρησιμο-ποιοῦμε καί τά ὑπόλοιπα, τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ, τίς εὐχές ἀπό τόν Ἱερέα, τόν μικρό καί τόν μεγάλο Ἁγιασμό καί λοιπά.

Προσοχή, λοιπόν, καί μακριά ἀπό κάθε τί πού δέν εἶναι ἐκκλησιαστικό μέσο ἁγιασμοῦ.

Πολλοί ἄνθρωποι ἐπινόησαν κατά τῆς βασκανίας διάφορα μέσα, ὅπως τά φυλαχτά, γιά νά τά φορᾶνε ὅσοι βασκαίνονται. Ἡ Ἐκκλησία προσπαθώντας νά προφυλάξει τά μέλη της ἀπό κάθε πλάνη δέν ἐπιτρέπει στούς Χριστιανούς νά χρησιμοποιοῦν αὐτά τά φυλαχτά ( χάντρες, φύλλα, λουλούδια, ἐκκλησιαστικά ἀντικείμενα καί λοιπά ), γιατί ὅλα αὐτά προϋποθέτουν μιά μαγική ἀντίληψη λειτουργίας καί προστασίας, τελείως ἀντι-χριστιανική. Ἐπίσης ἀπαγορεύεται νά χρησιμοποιοῦνται διάφορα «ἐξορκιστικά» λόγια κατά τοῦ «ματιάσματος» ἀπό ἄντρες ἤ γυναῖκες, γιατί ὅλα αὐτά τά «λαϊκά» μέσα καί οἱ σχετικές ἀντιλήψεις καί δεισιδαιμονίες εἶναι εἶδος μαγείας καί παγανισμοῦ, ὅπως ἀνα-φέρει καί ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στό βιβλίο τοῦ « Χρηστοήθεια τῶν Χριστιανῶν ».

Κάθε ἄλλο πέρα ἀπό τίς εὐχές τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελεῖ ἄρνηση τῆς πίστεως. Κάθε ἄλλο «ξόρκι» ἀπομακρύνει ἀπό τόν ἄνθρωπο τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί τόν ἀφήνει ἀνίσχυρο μπροστά στίς «μεθοδεῖες τοῦ πονηροῦ».

Προσοχή καί ἀπό κάποια φυλαχτά πού ὁρισμένοι ἐπιτήδειοι παρουσιάζουν ὡς φυλαχτά «τῆς Ἐκκλησίας». Καί τί δέν βρίσκει κανείς μέσα στά φυλαχτά! Μαζί μέ τά ἱερά ἀντικείμενα ( λάδι ἀπό τήν καντήλα κάποιου Ἁγίου, κηρομαστίχη ἀπό τά έγκαίνια, τεμάχιο ἀπό τήν παντόφλα τοῦ ἁγίου Σπυρίδωνος κ.λ.π. ) θά βρεῖ ρίγανη, ἀπήγανο, σκόρδο, μπαρούτι, φιδοκέφαλα, κόκκαλα νυχτερίδας, κομμάτι ἀπό τόν ἀφαλό τοῦ παιδιοῦ καί τόσα ἄλλα.

Εἶναι δυνατόν αὐτά νά ἀποτελοῦν φυλαχτό τῶν ἀνθρώπων; Ἀσφαλῶς ὄχι. Ἀπεναντίας, μολύνουν καί τά ἄλλα, τά ἱερά ἀντικείμενα.

Καί κάτι ἀκόμη. Στίς ἡμέρες μας, δυστυχῶς, τά φυλαχτά ἔχουν γίνει ἀντικείμενο ἐμπορίου τῶν μικροπωλητῶν. Στά διάφορα θρησκευτικά πανηγύρια, οἱ μικροπωλητές πουλοῦν φυλαχτά, τά ὁποῖα μέσα ἔχουν μόνο λίγο βαμβάκι ἤ ἐφημερίδες, ἁπλά γιά νά φαίνονται ὅτι κάτι ἔχουν. Καί αὐτά τά πουλοῦν ὡς φυλαχτά τῆς Τήνου κ.λπ. Εἶναι ἀπαράδεκτο τό φαινόμενο νά κρέμονται στίς εἰκόνες τῶν Ναῶν ἀνάγλυφα μεταλλικά ὁμοιώματα, τά ὁποῖα πολλοί χριστιανοί τά χρησιμοποιοῦν ὡς φυλαχτά, ἡ τό νά πηγαίνουν ἐσώρουχα ἀπαιτώντας ἀπό τόν Ἱερέα νά τά τοποθετήσει κάτω ἀπό τήν ἁγία Τράπεζα. Μέ τόν τρόπο αὐτόν γίνεται εκμετάλλευση τοῦ θρησκευτικού συναισθήματος καί βεβήλωση τῆς Ὀρθοδόξου πίστεώς μας.

Τίθεται τό λογικό ἐρώτημα : Εἶναι δυνατόν νά χρησιμοποιοῦν οἱ χριστιανοί τέτοια φυλαχτά ; Ἀσφαλῶς ὄχι.

Ὅποιος χρησιμοποιεῖ «ξόρκια» καί «φυλαχτά» καί «χαϊμαλιά» εἴτε γιά τόν ἑαυτό του εἴτε γιά δικούς του ἀνθρώπους, πρέπει νά ξέρει ὅτι ἔτσι μολύνει τό βάπτισμά του, δείχνει ἀπιστία καί ἀσέβεια πρός τόν Θεό, καί ἑπομένως ἀντί νά προστατεύεται ἀπό τό κακό, παραδίδει τόν ἑαυτό του σέ μισάνθρωπες ἐπιρροές.

Ὑπάρχουν βέβαια τά χριστιανικά φυλαχτά τῆς Ἐκκλησίας, τά ὁποῖα μποροῦν καί πρέπει νά μεταχειρίζονται οἱ πιστοί. Τό καλύτερο φυλαχτό εἶναι ὁ Σταυρός, πού πρέπει νά φορᾶνε ὅλοι οἱ Χριστιανοί, γιατί οἱ δαίμονες φοβούνται την δύναμή του, γιατί εἶναι τό φυλακτήριο ὅλου τοῦ κόσμου.

ΤΟ ΞΕΜΑΤΙΑΣΜΑ

Εφόσον ἡ Ἐκκλησία μας ἀπορρίπτει τό μάτιασμα, ἀπορρίπτει ἑπομένως καί τό λεγό-μενο ξεμάτιασμα, πού γίνεται ἀπό λαϊκούς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι ἐμπειρικά τό μαθαί-νουν ἀπό ἄλλους καί ἐμπειρικά τό ἐφαρμόζουν καί κανείς δέν γνωρίζει τό «πῶς» καί τό «γιατί», ἀφοῦ εἶναι σκοτεινή, κρυφή καί ἀνεξερεύνητη ἡ προέλευση αὐτοῦ τοῦ ξεματιάσ-ματος.

Ἐπίσης τό ξεμάτιασμα μέ τό λάδι στό ποτήρι ἤ τό ξεμάτιασμα μέ τήν πετσέτα ἤ τό ξεμάτιασμα μέ τό καρβουνάκι εἶναι τελετές παρμένες ἀπό τήν Μαύρη Μαγεία, γι᾽ αὐτό ὁ Χριστιανός δέν πρέπει ποτέ νά ξεματιάζει ἤ νά ξεματιάζεται μ᾽ αὐτούς τούς τρόπους.

Εἶναι ἀδιανόητο καί πέρα ἀπό κάθε χριστιανική ἀντίληψη τό νά βλέπει κανείς μάτια γυάλινα γαλάζια νά κρέμονται σέ σπίτια ἡ σέ γραφεῖα, στά αὐτοκίνητα ἤ καί στόν λαιμό μαζί μέ τόν σταυρό, ὡς μέσον ἀποφυγῆς ἀπό τό κακό μάτι. Τό νά κρεμᾶνε σκόρδο ἡ πέταλο ἀλόγου, στήν εἴσοδο τοῦ σπιτιοῦ ἤ τοῦ καταστήματος.

Ὅλα αὐτά δέν ἔχουν σχέση μέ τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας καί προφανῶς προ-έρχονται ἀπό λαϊκές καί παλιές εἰδωλολατρικές δοξασίες καί πρακτικές ἀκαθόριστες, γι᾽ αὐτό καί εἶναι ἀπαράδεκτα γιά τούς πιστούς καί δέν τιμοῦν τήν σύγχρονη «προοδευ-τική» ἐποχή μας.

Εἶναι ἐκδηλώσεις ἄγνοιας, ἀπιστίας καί παγανισμοῦ.

ΟΙ ΕΞΟΡΚΙΣΜΟΙ

Σήμερα γίνεται πολύς λόγος γιά τούς ἐξορκισμούς. Οἱ εὐχές τῶν ἐξορκισμῶν εἶναι εὐχές εἰδικές πού διαβάζονται σέ ἀνθρώπους πού ἔχουν δαιμονιστεῖ. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀντιμετωπίζει ὅσους ἔχουν ἀνάγκη τῶν ἐξορκισμῶν ὡς ἀσθενεῖς. Καί οἱ ἀσθενεῖς εἶναι δύο εἰδῶν. Ἄλλοι εἶναι οἱ ἀσθενεῖς πού ἔχουν πρόβλημα μέ τό σῶμα καί ἄλλοι εἶναι ἐκεῖνοι πού ἔχουν ἀσθένεια ψυχική. Ὅμως ἡ Ἐκκλησία τόν ἀσθενή δέν τόν ἀντιμετωπίζει μονομερῶς, δηλ. δέν διαβάζει μόνο εὐχές γιά τό σῶμα, ἀλλά συγχρόνως διαβάζει εὐχές καί γιά τήν ψυχή. Ἄλλωστε συμβαίνει, ὅταν ἀσθενεῖ τό σῶμα, νά ἀσθενεῖ καί ἡ ψυχή, καί τό ἀντίθετο, ( Ἀπὸ τῶν πολλῶν μου ἁμαρτιῶν ἀσθενεῖ τὸ σῶμα, ἀσθενεῖ μου καὶ ἡ ψυχή ). Ἡ δαιμονοπληξία εἶναι μιά μορφή θά λέγαμε ἀσθένειας πού ἔχει νά κάνει κυρίως μέ τήν ψυχή καί στην συνέχεια καί μέ τό σῶμα. Γιατί ὁ ἄνθρωπος πού κυβερνᾶται ἀπό δαιμόνια δέν ταλαιπωρεῖται μόνο ψυχικά, ἀλλά προέκταση τῆς ψυχι-κῆς του ἀσθένειας εἶναι καί ἡ ταλαιπωρία τοῦ σώματός του. Γιά τόν λόγο αὐτό ἡ δαιμο-νοπληξία εἶναι κατάσταση τῆς ψυχῆς ταυτόχρονα δέ καί τοῦ σώματος. Ἐξορκισμούς διαβάζει ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία σήμερα σ' ἐκείνους πού εἶναι δαιμονισμένοι, καί γενικά σ' ἐκείνους πού βρίσκονται κάτω ἀπό τήν κυριαρχία, τήν ἐξουσία τοῦ διαβόλου. Ὡς ἐκ τούτου οἱ ἐξορκισμοί δέν διαβάζονται εὐκαίρως ἀκαίρως, ἀλλά μόνον κατόπιν προσεκτικοῦ ἐλέγχου ἐκείνου πού τούς ζητᾶ ἤ πού ζητοῦν ἄλλοι γιά κάποιον συγγενή ἤ φίλο τους.

Συνήθως ὑπάρχουν καί ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι ἐνῶ δέν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα δαιμονοπληξίας παρ᾽ ὅλα αὐτά ζητοῦν νά τούς διαβαστοῦν οἱ ἐξορκισμοί. Ἡ ἐπίμονη ἀπαίτηση ἐκ μέρους κάποιων πιστῶν γιά τίς εὐχές τῶν ἐξορκισμῶν δέν σημαίνει ὅτι οἱ Ἱερεῖς πρέπει νά ὑποκύπτουν σέ τέτοιες ἐπιθυμίες. Ἀπαιτεῖται ἔρευνα πνευματική και ἐξομολόγηση προκειμένου νά ἐξετασθεῖ μέ τόν καλύτερο δυνατό τρόπο ἐκεῖνος πού ζητᾶ αὐτές τίς εὐχές. Νά ἐρευνηθεῖ τό κίνητρο καί ἡ πνευματική κατάσταση ἐκείνου πού ζητάει τήν ἀνάγνωση τῶν ἐξορκισμῶν. Παράλογη χρησιμοποίηση τῶν ἐξορκισ-μῶν ἤ χωρίς τήν κατάλληλη ἔρευνα ἐγκυμονεῖ γιά τούς ἀνθρώπους κίνδυνο καί μεγάλη ταλαιπωρία ἀπό τίς ἐπιθέσεις τοῦ διαβόλου.

Ὁ δαίμονας δέν φεύγει μόνος του ἢ ἄν φύγει, ἀποχωρεῖ προσωρινά, καί μετά ἐπιστ-ρέφει δριμύτερος σύμφωνα μέ τήν γραφή: «Πορεύεται καί παραλαμβάνει μεθ᾽ ἑαυτοῦ ἑπτά ἕτερα πνεύματα πονηρότερα ἑαυτοῦ, καί εἰσελθόντα κατοικεῖ ἐκεῖ, καί γίνεται τά ἔσχατα τοῦ ἀνθρώπου ἐκείνου χείρονα τῶν πρώτων».

Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ὅσο ὁ ἄνθρωπος ἀπομακρύνεται ἀπό τόν Θεό καί τά ἱερά μυστήρια τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τόσο γίνεται εὐάλωτος στόν δαιμονισμό. Ἄλλωστε καί στό ἱερό Εὐαγγέλιο ὑπάρχει περίπτωση δαινομισμοῦ πού προῆλθε ἀποδοκιμασία τήν ὁποία ἐπέτρεψε ὁ Θεός. Ὁ διάβολος δέν ἔχει καμιά ἐξουσία στόν ἄνθρωπο. Ἐξουσία ἀποκτᾶ μόνον, ἄν ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος δώσει τόπο καί δικαιώματα νά τόν κυριεύσει. Καί σήμερα πολλοί ἄνθρωποι ξεχνοῦν τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ, τόν τακτικό ἐκκλησιασμό τους καί μπλέκουν ἀκολουθώντας διάφορες ἀνατολικές ἀποκρυφιστικές θρησκεῖες ὅπου ἐπικρα-τεῖ ὁ ἄρχων τοῦ σκότους, διάβολος. Αὐτή ἡ κατάσταση ὁδηγεῖ σέ δαιμονισμό. Ὁ ἄνθρω-

πος πού ἀποστρέφεται πεισματικά τόν Θεό, τόν ἀποστρέφεται καί ὁ Θεός.

Συνοψίζοντας, νά ποῦμε ὅτι οἱ ἐξορκισμοί διαβάζονται σέ δαιμονισμένους πού ἔχουν φανερές ἐκδηλώσεις δαιμονοπληξίας. Στήν περίπτωση αὐτή ὁ δαιμονισμένος πού ἔχει ἀνάγκη ἐξορκισμῶν παίρνει διάφορες μορφές: στό πρόσωπο, κάνει διαδοχικά ἀσυνήθι-στες γκριμάτσες ζώων, πτηνῶν καί ἑρπετῶν. Δέν ἀντέχει νά μπεῖ μέσα στόν Ναό καί νά παρακολουθήσει τήν θεία Λειτουργία. Καί μάλιστα τό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας τοῦ προκαλεῖ μία τάση φυγῆς, ἀσυνήθιστη ταραχή καί κάτι σάν κάψιμο, σύμφωνα μέ τίς ὁμολογίες τῶν δαιμονισμένων. Ἀκόμη προκαλεῖ ἄφρισμα στό στόμα, δύναμη μεγάλη, ὥστε νά καθίσταται ἀδύνατη ἡ συγκράτησή του, φυγή ἀπό τόν κόσμο καί τάση πρός κατοίκηση σέ μνήματα, τάφους καί ἐρήμους τόπους ὅπου κατοικοῦν ἄλλοι δαίμονες.

Ἐπίσης ὁ δαιμονισμένος αἰσθάνεται ἀποστροφή πρός τούς Ἱερεῖς, ἡ ὁποία συνοδεύεται ἀπό αἰσχρό ὑβρεολογίου ἐναντίον τους, ἀποκαλώντας τους «τράγους».

Ἀποκαλύπτουν τίς ἁμαρτίες τῶν διαφόρων ἀνθρώπων πού τούς περιστοιχίζουν καί μάλιστα τίς ἁμαρτίες πού εἶναι ἀνεξομολόγητες. Ἀκόμη ὑπάρχει περίπτωση, κατά τήν ἀνάγνωση τῶν ἐξορκισμῶν, νά ἐμφανίσουν συνεχῆ ρεψίματα καί νά προκληθεῖ ἐμετός. Στό ἄκουσμα δέ τοῦ ὀνόματος τοῦ τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου νιώθουν κάψιμο. Ποτέ δέν ἀποκαλοῦν τήν μητέρα τοῦ Κυρίου μας Παναγία, ἀλλά Μαρία.

Ἕκτος ἀπό τίς φανερές ἐκδηλώσεις δαιμονοπληξίας ὑπάρχει καί μιά ἄλλη μορφή πού δέν φαίνεται καί δύσκολα γίνεται ἀντιληπτή ἀκόμη καί ἀπό ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας. Στήν μορφή αὐτή ἐμφανίζονται δαιμονισμένοι μέ τά ἑξῆς συμπτώματα :

Ξαφνικό σταμάτημα τῆς ὄρεξης γιἀ φαγητό, μέ τάση καθημερινῆς ἀσιτίας ἤ μέ τάσεις αὐτοκτονίας χωρίς αἰτία. Ἀκόμα καί ἡ ἴδια ἡ αὐτοχειρία μπορεῖ νά θεωρηθεῖ μιά κατάσταση δαιμονισμοῦ μέ κρυφά ἐλατήρια πού δέν γίνονται ἀντιληπτά οὔτε καί στούς γονεῖς καί τούς οἰκείους, τούς φίλους καί γνωστούς. Ἡ χωρίς αἰτία διατάραξη τῶν σχέσεων μεταξύ τῶν συζύγων, ὅπου παρατηρεῖται ἡ περίπτωση ὁ ἕνας ἀπό τούς δύο νά ἔχει τάση φυγῆς καί ἐγκατάλειψης τῆς οἰκογενείας του, χωρίς αἰτία, εἶναι φαινόμενο δαιμονοπληξίας. Εἶναι ἕνα ἀνεξήγητο φαινόμενο ἀκόμα καί γιά τούς ἴδιους τούς συζύγους.

Στήν ἴδια κάπως περίπτωση ἐντάσσονται μεμονωμένοι ἄνθρωποι πού δέν θέλουν νά κοιμοῦνται στά σπίτια τους.

Μιά μορφή δαιμονοπληξίας εἶναι καί ἡ ἀνεξήγητη ἀποχή ἀπό τά ἱερά μυστήρια, τῆς θείας Εὐχαριστίας, τῆς Ἐξομολογήσεως καί τοῦ Ἐκκλησιασμοῦ σἐ συνδιασμό μέ τήν ἀποστροφή πρός τούς Ἱερεῖς, τήν προσευχή, τά εἰκονίσματα, τά ὁποία συμβαίνει ἀκόμη νά τά καταπατοῦν καί νά τά μαγαρίζουν μέ διαφόρους τρόπους.

Βέβαια ἡ ἀνάγνωση τῶν ἐξορκισμῶν ἐνδείκνυται γιά εἰδικές, μεμονομένες καί προσωπικές περιπτώσεις, ἀλλά κάνοντας χρήση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ὅρου «οἰκονομία», θά μπορούσαμε νά μιλήσουμε καί γιά ἕναν γενικό ἐξορκι-σμό ἀπό τόν ὁποῖο ἔχει ἀνάγκη ἡ κοινωνία μας, γιατί δυστυχῶς στό σύνολό της βρίσκεται ὑπό τήν κυριαρχία τοῦ σατανᾶ ( ναρκωτικά, πορνεία, μοιχεία, ἀπάτη, ὁμοφιλοφιλία, ἐκτρώσεις, φόνοι).

Ἄλλωστε αὐτό ἐπιβεβαιώνεται καί ἀπό τόν λόγο τοῦ ἀποστόλου Πέτρου· «νήψατε, γρηγορήσατε· ὁ ἀντίδικος ὑμῶν διάβολος ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τίνα καταπίῃ». (Α΄ Πετ., 5, 8), ἀλλά καί τίς διαπιστώσεις τοῦ Κύριου μας : « Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ᾽Ιησοῦς εἶπεν, ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη ». (Ματθ, 17, 17) « Γενεὰ πονηρὰ καὶ μοιχαλὶς ». (Ματθ, 16, 4) « Τοῦτο δὲ τὸ γένος οὐκ ἐκπορεύεται εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ ». (Ματθ, 17, 21)

Σ΄αὐτήν τήν γενική δαιμονοπληξία ἀναφέρονται καί οἱ εὐχές τοῦ ἁγίου Κυπριανοῦ :

«Φυγάδευσον τοὺς δαίμονας καὶ κατάργησον τὰς πονηρίας αὐτῶν, ἵνα πᾶς ὁ κόσμος καὶ πᾶσα ἡ κτίσις λυθῇ ἀπὸ παντὸς δεσμοῦ αὐτῶν».

«Φεῦγε δαιμόνιον τὸ ἐγείραν τὴν δεξιὰν ἐπὶ τὴν ἀριστεράν, ἀδελφὸν ἐπὶ ἀδελφὸν, σύζυγον ἐπὶ σύζυγον καὶ πατέρα ἐπὶ τέκνοις· τὸ ἐπαναστατοῦν τέκνα ἐπὶ γονεῖς ὥστε θανατώσουσιν αὐτούς».

Εἶναι σέ ὅλους γνωστό ὅτι ἡ βασκανία συγκαταλέγεται στίς «ἀπ᾽ ἔξω» λεγόμενες ἀσθέ-νειες. Στίς ἀρρώστιες δηλαδή πού δέν ὀφείλονται σέ ὀργανική πάθηση, ἀλλά προκαλοῦ-νται ἀπό τόν σατανᾶ, τόν ὁποῖο ὁ λαός ὀνομάζει «ὁ ἔξω ἀπ᾽ ἐδῶ», ἀπό ἀπέχθεια.

Ἄλλωστε εἶναι πίστη τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅτι τόν σατανᾶ «ἐξέβαλε» τῆς Ἐκκλησίας ἡ παντοδυναμία τοῦ Θεοῦ. Ἔτσι, ἀπ' ἔξω ἐπιτίθεται ἐναντίον τῶν ἄνθρωπον. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέγει: «Ἔξω τῆς Ἐκκλησίας ἕστηκεν ὁ διάβολος, εἰς γὰρ τὴν ἱερὰν ταύτην μάνδραν εἰσελθεῖν οὐ τολμᾷ. Ἔνθα γὰρ ποίμνη Χριστοῦ, λύκος οὐ φαίνεται, ἀλλ᾽ ἔξω, τὸν ποιμένα δεδοικώς, ἕστηκεν». Ἐνῶ, λοιπόν, ἡ βασκανία προέρχεται ἀπό τόν σατανᾶ, οἱ ἄνθρωποι, ἀντί νά καταφεύγουν στήν δύναμη τοῦ Θεοῦ, στήν Ἐκκλησία, πηγαίνουν στίς ἐξορκίστριες, δηλαδή στά ὄργανα τοῦ διαβόλου.

Ἄλλ᾽ ὁ πονηρός ποτέ δέν θέλει τό καλό μας. Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος λέγει χαρακτηριστικά: «Δαίμονα φαρμακὸς οὐ διώκει, ἀλλ᾽ ὁ δαίμων, ὁ ἐν τῷ δαιμονιζομένῳ ἀνθρώπῳ οἴκων ἑκουσίως ὑποχωρεῖ πρὸς τὸ ἀπατηθῆναι τοὺς ἀνθρώπους καὶ ἀντὶ τοῦ προστρέχειν πρὸς Θεόν, πείθει πρὸς τοὺς φαρμακοὺς τρέχειν».

Γι' αὐτό, ἄς προσέξουμε. Ὁ Χριστιανός ποτέ δέν καταφεύγει στά ξόρκια, ὁτιδήποτε καί ἄν λέγουν οἱ ἐξορκίστριες. Ὁ πιστός καταφεύγει μόνον στόν Θεό καί στήν Ἐκκλησία του, πού τοῦ δίνει τήν δύναμη «πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ». ( Λoυκ, γ´, 19 )

Πηγή : http://pathanasios.gr/index.php/orthodoksi-periigisi/themata-leitourgikis-eftaksias/3038-mli

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΕΥΧΗ ἤτοι ΕΞΟΡΚΙΣΜΟΣ

( ἐπὶ πασχόντων ὑπό Δαιμόνων καὶ ἐπὶ πάσαν ἀσθένειαν )

Ἐξορκίζω σὲ τὸν ἀρχέκακον τῆς βλασφημίας, τὸν ἀρχηγὸν τῆς ἀνταρσίας, καὶ αὐτουργόν τῆς πονηρίας.

Ἐξορκίζω σε τὸν ἐκρίφθεντα ἐκ τῆς ἄνω φωτοφορίας, καὶ σκότω βυθοῦ κατενεχθέντα διὰ τὴν ἔπαρσιν. Ἐξορκίζω σε, καὶ πάσαν τὴν ἐκπεσοῦσαν δύναμιν, τῆς σῆς ἀκόλουθον προαιρέσεως. Ὀρκίζω σε, πνεῦμα ἀκάθαρτον, κατὰ τοῦ Θεοῦ Σαβαώθ, καὶ πάσης στρα-τιὰς Ἀγγέλων Θεοῦ, Ἀδωναῒ, Ἐλωῒ, Θεοῦ παντοκράτορος, ἔξελθε καὶ ἀπαναχώρησον ἀπὸ τοῦ δούλου τοῦ Θεοῦ (τοῦδε).

Ἐξορκίζω σε κατὰ τοῦ Θεοῦ τοῦ πάντα λόγω κτίσαντος, καὶ τοῦ Κυρίου ἠμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ μονογενοῦς Υἱοῦ αὐτοῦ, τοῦ πρὸ τῶν αἰώνων ἀρρήτως καὶ ἀπαθῶς ἐξ αὐτοῦ γεννηθέντος- τοῦ τὴν ἀόρατον καὶ ὁρατὴν κτίσιν δημιουργήσαντος, καὶ τοῦ κατ’ εἰκόνα ἰδίαν τὸν ἄνθρωπον πλαστουργήσαντος- τοῦ νόμω πρότερον φυσικῶς τοῦτον παιδαγωγήσαντος- καὶ Ἀγγέλων ἐπιστασία φυλάξαντος- τοῦ ὕδατι τὴν ἁμαρτίαν κατακλύσαντος ἄνωθεν, καὶ τὰς ὑπ’οὐρανόν ἀβύσσους ἀναστομώσαντος, καὶ γίγαντας ἀσεβήσαντας καταφθείραντος, καὶ πύργον τῶν βεβήλων κατασείσαντος, καὶ γῆν Σοδόμων καὶ Γομόρρων πυρί καὶ θείω τεφρώσαντος, οὐ μάρτυς καπνός, ἀκοίμητος ἐξατμίζεται· τοῦ ράβδω πέλαγος ρήξαντος, καὶ λαὸν ἁβρόχοις πόσι περάσαντος, καὶ τύραννον Φαραώ, καὶ στρατὸν θεομάχον, εἰς ἀΙώνα τοῖς κύμασι κατακλύσαντος τῆς ἀσεβείας πόλεμον· τοῦ ἐπ’ ἐσχάτων ἐκ Παρθένου ἀγνῆς σαρκωθέντος ἀνεκλαλήτως, καὶ σώας τὰς σφραγίδας τῆς ἀγνείας φυλάξαντος· τοῦ πλύναι βαπτίσματι τὸν παλαιὸν ἡμῶν ρύπον εὐδοκήσαντος, ὃν ἠμεῖς διὰ τῆς παραβάσεως ἐπεσπασάμεθα.

Ἐξορκίζω σε, κατὰ τοῦ βαπτισθέντος ἐν Ἰορδάνη, καὶ τύπον ἠμῖν ἀφθαρσίας ἐν ὕδατι κατὰ χάριν παρεχομένου, ὃν Ἄγγελοι καὶ πᾶσαι αἱ Δυνάμεις τῶν οὐρανῶν κατεπλά-γησαν, τὸν σαρκωθέντα Θεὸν βλέπουσαι μετριάσαντα, ὅτε ὁ ἄναρχος Πατὴρ τὴν ἄναρχον γέννησιν τοῦ Υἱοῦ ἀπεκάλυψε, καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἡ κατάβασις τῆς Τριάδος τὴν ἕνωσιν ἐμαρτυρησεν.

Ὀρκίζω σε, κατ’ ἐκείνου τοῦ ἄνεμον ἐπιτιμήσαντος, καὶ κλύδωνα θαλάσσης πραῢναντος· τοῦ στίφη δαιμόνων ἐκδιώξαντος, καὶ κόρας ὀμμάτων, ἀπό μήτρας λειποῦσας, πηλό τυφλοῖς ἀναβλέψαι ἀναρμόσαντος, καὶ τὴν ἀρχαίαν τοῦ γένους ἠμῶν διάπλασιν ἀνακαινίσαντος, καὶ ἀλάλοις τό λαλεῖν ἀνορθώσαντος· τοῦ στίγματα λέπρας ἀποσμήξαντος καὶ νεκροὺς ἐκ τῶν τάφων ἀναστήσαντος· τοῦ μέχρι ταφῆς τοῖς ἀνθρώ-ποις ὁμιλήσαντος, καὶ τὸν Ἄδην ἐγέρσει σκυλεύσαντος, καὶ πάσαν τὴν ἀνθρωπότητα ἀνάλωτον τῷ θανάτῳ κατασκευάσαντος.

Ὁρκίζω σε, κατὰ Θεοῦ τοῦ Παντοκράτορος, τοῦ τῇ θεοπνεύστῳ φωνὴ τοὺς ἀνθρώπους ἐμπνεύσαντος, καὶ τοῖς Ἀποστόλοις συμπράξαντος, καὶ πάσαν τὴν οἰκουμένην εὐσε-βείας πληρώσαντος.

Φοβήθητι, φύγε, δραπέτευσον, ἀναχώρησον, δαιμόνιον ἀκάθαρτον καὶ ἐναγές, καταχθόνιον, βύθιον, ἀπατηλόν, ἄμορφον, θεατὸν δι’ ἀναίδειαν, ἀθέατον διὰ τὴν ὑπόκρισιν, ὁπού ἂν τυγχάνης ἢ ἀπέρχη, ἢ αὐτὸς εἰ ὁ Βεελζεβούλ, ἢ κατασείων, ἢ δρακοντοειδής, ἢ θηριοπρόσωπος, ἢ ὡς ἀτμίς, ἢ ὡς καπνὸς φαινόμενος, ἢ ὡς ἀρσεν, ἢ ὡς θῆλυ, ἢ ὡς ἐρπετόν, ἢ ὡς πετεινόν, ἢ νυκτολάλον, ἢ κωφόν, ἢ ἄλαλον· ἢ ἐκφοβούν ἐξ ἐπιδρομῆς, ἢ σπαρᾶσσον, ἢ ἐπιβουλεύον, ἢ ἐν ὕπνω βαρεί, ἢ ἐν νόσω, ἢ ἐν μαλακία, ἢ ἐν γέλωτι ρέμβον, ἢ δάκρυα φιλήδονα ἐμποιοῦν, ἢ λάγνον, ἢ δυσῶδες, ἢ ἐπιθυμητικόν, ἢ ἡδονικόν, ἢ φαρμακόφιλον, ἢ ἐρωτομανές, ἢ ἀστρομαγικόν, ἢ ἐνοικηματικόν, ἢ ἀναιδές, ἢ φιλόνεικον, ἢ ἀκατάστατον· ἢ τῇ σελήνη συναλλοιούμενον, ἢ χρόνῳ τινὶ συντρεπόμε-νον· ἢ ὀρθρινόν, ἢ μεσημβρινόν, ἢ μεσονυκτικόν, ἢ ἀωρίας τινος, ἢ αὐγῆς· ἢ αὐτομάτως συνήντησας, ἢ ἐπέμφθης ὑπὸ τινός, ἢ προσεπέλασας ἄφνω, ἢ ἐν θαλάσση, ἢ ἐν ποταμῷ, ἢ ὑπὸ γῆς, ἢ φρέατος, ἢ ἐκ κρημνοῦ, ἢ ἐκ λάκκου, ἢ λίμνης, ἢ καλαμῶνος, ἢ ὕλης, ἢ ἀπο-γαίου, ἢ ἀκαθάρτου, ἢ ἄλσους, ἢ δρυμῶνος, ἢ δένδρου, ἢ ὀρνέου, ἢ βροντῆς, ἢ ἐκ στέγης λουτροῦ, ἢ ἐν κολυμβήθρα ὑδάτων, ἢ ἐκ μνήματος εἰδωλικοῦ, ἢ ὅθεν ἴσμεν καὶ οὐκ ἴσμεν, ἢ γνωστόν, ἢ ἄγνωστον, καὶ ἐξ ἀπερισκέπτου τόπου· μερίσθητι καὶ ἁπαλλάγηθι.

Αἰσχύνθητι τὴν εἰκόνα, τὴν χειρὶ Θεοῦ πλασθεῖσαν καὶ μορφωθεῖσαν. Φοβήθητι τοῦ σαρκωθέντος Θεοῦ τὸ ὀμοίωμα, καὶ μὴ ἐγκρυβῆς εἰς τὸν δοῦλον τοῦ Θεοῦ (τόνδε), ἀλλά ράβδος σιδηρᾶ, καὶ κάμινος πυρός, καὶ τάρταρος, καὶ ὀδόντων βρυγμός, ἄμυνα τῆς παρακοῆς σὲ περιμένει. Φοβήθητι, φιμώθητι, φύγε· μὴ ὑποστρέψης, μὴ ὑποκρύ-βης, μεθ’ ἐτέρας πονηρίας πνευμάτων ἀκαθάρτων, ἀλλά ἄπελθε εἰς γῆν ἄνυδρον, ἔρημον, ἀγεώργητον, ἣν ἄνθρωπος οὐκ οἰκεῖ, Θεὸς μόνος ἐπισκοπεῖ, ὁ δεσμεύων πάντας τούς βασκαίνοντας, καὶ ἐπιβουλεύοντας τῇ αὑτοῦ εἰκόνι, καὶ σειραῖς ζόφου ταρταρώσας εἰς μακρὰν νύκτα καὶ ἡμέραν σε πάντων τῶν κακῶν πεπειραμένον καὶ ἐφευρέτην διάβολον· ὅτι μέγας ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ, καὶ μεγάλη ἡ δόξα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.

( Τὸ παρὸν ἐγένετο ἐπὶ τῇ βάσει τοῦ ἐν τῷ Μικρῷ Εὐχολογίῳ τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας κειμένου, κατὰ τὴν ἔκδοσιν τῆς Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. )

ΟΙ ΕΞΟΡΚΙΣΜΟΙ ΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

( Γεώργιος Ν. Φίλιας καθηγητής Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν )

ΜΑΤΙΑΣΜΑ

Ειρήνη Τζελέπη : Συμβουλευτική Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια, Pg.Dipl., MSc., City University, Λονδίνο,

Δεν είναι λίγες οι φορές που μπορούμε να θυμηθούμε να νιώθουμε μια ξαφνική αδιαθεσία που δεν μπορούμε να αιτιολογήσουμε την προέλευσή της και οι άλλοι γύρω μας να λένε, ή κι εμείς να σκεφτόμαστε, ότι θα πρέπει να μας έχουν ματιάσει. «Μάτι είναι…» είναι η συνήθης έκφραση που χρησιμοποιείται και, τότε, κανείς πρέπει να αναζητήσει βοήθεια για να τον ξεματιάσουν. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να διώξει κανείς « το κακό μάτι ». Πολλές φορές, όμως, η διαδικασία μπορεί να γίνει και από απόσταση, παίρνοντας, για παράδειγμα, τηλέφωνο τη μητέρα μας ή κάποια θεία που ξέρει να ξεματιάζει.

Τα συμπτώματα του ματιάσματος είναι λίγο πολύ γνωστά: μετωπιαίος πονοκέφαλος, ναυτία, αίσθημα κούρασης και αδυναμίας, ανεξέλεγκτη υπνηλία, έμετος, ίσως και μια… τάση προς ατυχήματα είναι μερικά από αυτά. Το άτομο συνήθως νιώθει ξαφνικά αυτά τα συμπτώματα, σε συνθήκες που δεν μπορεί να τα αποδώσει σε κάποιον άλλο αιτιολογικό παράγοντα. Βέβαια, συνήθως κάποιος θα πει ότι τον έχουν ματιάσει, ή θα του το πουν και οι άλλοι, όταν θα έχει έρθει σε αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους. Πάντα κανείς ψάχνει να βρει ποιόν είδε, ποιον συνάντησε, ποιος τον κοίταξε περίεργα, ποιός τον μάτιασε…

Η θεραπεία του ματιάσματος, το ξεμάτιασμα, είναι σχετικά απλή, όπως και η διάγνωση του προβλήματος, αν και διαφοροποιείται από άτομο σε άτομο, ή, μάλλον, θα έλεγε κανείς, από οικογενειακή παράδοση ή ακόμη και από την καταγωγή κάποιου. Για παράδειγμα, αν κάποιος είναι ματιασμένος, μια σταγόνα λάδι που τοποθετείται σε ένα ποτήρι νερό που βρίσκεται μπροστά του θα διαλυθεί αντί να επιπλεύσει στην επιφάνεια του νερού. Σε άλλα μέρη της Ελλάδας λέγεται ότι η σταγόνα πρέπει να δημιουργήσει ένα σχήμα οβάλ, «σαν μάτι», στην επιφάνεια του νερού. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί κανείς να δει την επίδραση στις χειρονομίες και τη συμπεριφορά του ατόμου ή ακουμπώντας το μέτωπό του…

Η τεχνική του ξεματιάσματος επίσης ποικίλλει, συνήθως ανά γεωγραφική περιοχή. Σε κάποιες πρακτικές αναφέρεται ότι χρησιμοποιείται ένα καντήλι, με το φιτίλι να επιπλέει σε μισό λάδι και σε μισό νερό. Το καντήλι ανάβει και το άτομο που ξεματιάζει λέει ειδικές ευχές και προσευχές. Το νερό απορροφά την κακή ενέργεια και πρέπει στη συνέχεια να πεταχτεί. Σε άλλες περιπτώσεις το άτομο που ξεματιάζει απορροφά το ίδιο την κακή ενέργεια και για αυτό χασμουριέται συνέχεια…

Η τεχνική του ξεματιάσματος περνά επίσης από γενιά σε γενιά, από τις μάνες στους γιους και από τους γιους στις κόρες. Η μάνα δεν μπορεί να «διδάξει» τις ευχές στην κόρη προφορικά, δια μέσω του λόγου. Για την μάνα και την κόρη η συγκεκριμένη πίστη προσφέρει μια διασύνδεση όταν το κορίτσι ενηλικιωθεί και γίνει η ίδια μητέρα. Τότε το ξεμάτιασμα αποτελεί ένα τελετουργικό που μεταφέρεται, μια μεταβίβαση γνώσης, ένα σύμβολο αποδοχής στον κόσμο των ενηλίκων. Για τις μάνες και τους γιους όμως το ξεμάτιασμα είναι διαφορετική υπόθεση. Αποτελεί μια δια βίου σύνδεση και σαν ένα λόγο για τον οποίο οι γιοι μπορούν να «απευθύνονται», ακόμη και όταν ενηλικιώ-νονται, στην μητέρα τους και να έχουν την ανάγκη της παρέμβασής της, ως ένας συμβολικός ομφάλιος λώρος. Η μητέρα, έστω και από μακριά, μπορεί να «γιατρέψει» την επιρροή του ματιάσματος.

Πράγματι, η πίστη στο μάτιασμα και στο κακό μάτι αποτελεί μια ευρέως διαδεδομένη παράδοση που κληρονομείται, από τα αρχαία χρόνια μάλιστα, και συναντάται όχι μόνον στην Ελλάδα αλλά και σε πολλά άλλα μέρη του πλανήτη. Ανθρωπολογικές μελέτες αναφέρουν ότι μια τέτοια πίστη είναι απολύτως φυσική και εναρμονισμένη με την ανθρώπινη φύση και το ένστικτο καθώς αφορά στην επιβίωση του ανθρώπου και ως τέτοια έχει άμεση χρησιμότητα. Με άλλα λόγια, είναι πολύ φυσικό ο άνθρωπος να ήθελε πάντα να βρίσκει τρόπους να «ανιχνεύει», να διαισθάνεται ποιοι άνθρωποι γύρω του είναι φιλικά διακείμενοι απέναντί του και ποιοι όχι. Ποιοί θέλουν το κακό του και ποιοι όχι… Ποιοί είναι αυτοί που θέλουν να τον βλάψουν και να επηρεάσουν αρνητικά την ζωή του…

Σίγουρα λοιπόν μια παράδοση, ένα έθιμο, μια πρακτική, που γεννήθηκε και ενυπάρχει στη ζωή του ανθρώπου και συνεχίζει να υπάρχει μέχρι σήμερα εξυπηρετεί μια βαθιά ψυχολογική ανάγκη του που είναι ιδιαίτερα σημαντική. Αυτή την ανάγκη θα προσπαθή-σουμε να συζητήσουμε σε αυτό το άρθρο, από μια ψυχολογική ματιά. Με άλλα λόγια, θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε ψυχολογικά το θέμα του ματιάσματος για να δούμε ποιες σκέψεις και ερμηνείες διατυπώνει η επιστήμη της ψυχολογίας σχετικά με αυτό.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από το σημείο που ήδη προαναφέρθηκε, ότι δηλαδή οι άνθρωποι έχουν πάντα την ανάγκη να εφεύρουν τρόπους προστασίας από το «κακό», να νιώθουν ότι μπορούν να το αντιμετωπίσουν, να το προβλέψουν επίσης… Είναι φυσικό ο άνθρωπος, ιδιαίτερα σε παλαιότερες εποχές, να ένιωθε ιδιαίτερα απροστά-τευτος απέναντι στη φύση, τους άλλους ανθρώπους γύρω του, αλλά και τα ίδια τα συναισθήματά του που μπορεί να μην μπορούσε εύκολα να κατανοήσει…

Σωματοποίηση

Παρατηρείται όμως ότι ο άνθρωπος έχει περισσότερο την τάση να σωματοποιεί αυτό που του συμβαίνει παρά να αναγνωρίζει την πηγή του στον εαυτό του. Το γεγονός αυτό το παρατηρούμε και σε όλα τα ψυχοσωματικά προβλήματα στα οποία διαδραμα-τίζεται ουσιαστικά η ίδια δυναμική : μη συνειδητοποιημένα συναισθήματα βρίσκουν έκφραση στο σώμα, με διάφορα συμπτώματα και πόνους. Αν έρθουμε τώρα στο μάτιασμα και στο κακό μάτι θα παρατηρήσουμε και εδώ την ίδια διαδικασία. Ένα άτομο που δεν συνειδητοποιεί τα συναισθήματά του, τις συγκρούσεις του και τα διλήμματά του, αλλά και την πίεση που ασκούν όλα αυτά πάνω του, αρχίζει να μην νιώθει καλά, να νιώθει αδιαθεσία, χωρίς να συνειδητοποιεί ότι εσωτερικά, προσωπικά του ζητήματα έχουν προκαλέσει αυτή την αναστάτωση. Ή, ότι η επαφή με συγκεκριμένους ανθρώ-πους και η σχέση του μαζί τους του διακινούν δύσκολα συναισθήματα που δεν μπορεί να διαχειριστεί και έτσι ασυνείδητα τα σωματοποιεί.

Διαχείριση έντονων συναισθημάτων

Ο Φρόϋντ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος διαχειρίζεται τα πολύ έντονα συναισθήματά του (1). Ο άνθρωπος θέλει πάντα να δημιουργεί τρόπους με τους οποίους θα μπορεί να διαχειρίζεται τα πολύ έντονα συναισθήματά του. Η παράδοση και το σύστημα πίστης στο κακό μάτι και στο μάτιασμα αποτελούν ένα καλό επεξηγηματικό πλαίσιο για τα έντονα συναισθήματα που ο καθένας από εμάς μπορεί να νιώσει αλλά δεν ξέρει πού, πώς και σε ποιον να τα αποδώσει. Για τα συναισθήματα που μας προκαλούν οι άλλοι άνθρωποι γύρω μας που εμείς επιλέγουμε ή όχι να έχουμε κοντά μας και οι οποίοι μπορεί να νιώθουμε ότι μας αγαπούν, μας μισούν κοκ. Αν αναλογιστούμε, το κακό μάτι αποτελεί μια επεξήγηση σε όλα αυτά και, παράλληλα, είναι κατά βάση κάτι …ουδέτερο γιατί επεξηγεί τα συμπτώματά μας και δεν κατηγορεί άμεσα κανέναν, ούτε καν αυτόν που ματιάζει γιατί και αυτός μοιάζει ασυνείδητα και ανεξέλεγκτα να ματιάζει, σαν να μην μπορεί να κάνει και αλλιώς… Έτσι όλα ερμηνεύονται χωρίς να προσωποποιείται κάτι και χωρίς κανείς να αναλαμβάνει την ευθύνη ουσιαστικά…

Το μάτιασμα και το κακό μάτι αποτελούν λοιπόν ένα επεξηγηματικό πλαίσιο που μπορεί να εμπεριέχει τον ανθρώπινο πόνο, την αβεβαιότητα, την αρρώστια αλλά και ένα σύστημα πίστης που βοηθά στην αναγνώριση και διαχείριση τών συναισθημάτων τού ανθρώπου. Όπως αναφέρει ο Kilborne (1), συμβαίνει σπάνια ένα σύστημα πίστης να αποτελεί ένα τόσο αποτελεσματικό και δυνατό δίκτυο ιδεών, πολυπαραγοντικό, που αγκαλιάζει και περιλαμ-βάνει ένα τόσο ευρύ πεδίο πεποιθήσεων και αξιών, ανεξάρτητα από τις προσωπικές ερμηνείες ή θεωρητικές προσεγγίσεις του καθενός. Μπορεί να ερμηνεύει την δυστυχία, την αρρώστια, την ξαφνική αδιαθεσία, την κακοτυχία, το μίσος, την αγάπη, την κακία… Και, μάλιστα, πόσο απαραίτητο θα πρέπει να ήταν σε καιρούς που η ιατρική ή η ψυχολογία και η ψυχιατρική ιδιαίτερα δεν ήταν καθόλου ανεπτυγμένοι ως κλάδοι.

Προβολή

Παράλληλα, στο μάτιασμα και στο κακό μάτι εμπεριέχεται και ο αμυντικός μηχανισμός της προβολής. Ο άνθρωπος, όταν δεν μπορεί να διαχειριστεί τα έντονα συναισθήματα που βιώνει, έχει ανάγκη να τα προβάλλει σε κάτι έξω από εκείνον. Το κακό μάτι αποτελεί έναν καλό «εξωτερικό» στόχο στον οποίο μπορούν να αποδοθούν όλα τα άγχη, οι συγκρούσεις αλλά και η ενοχή που μπορεί να αποφέρει η αποδοχή ευθύνης για μια αρρώστια, κάποια συμπτώματα, λανθασμένες επιλογές κλπ. Παράλληλα, προσφέρεται ένα πλαίσιο προβολής και επεξήγησης των πολύ βασικών υπαρξιακών ερωτημάτων που προκύπτουν σε κάθε άνθρωπο, κάθε ώρα και στιγμή της ζωής του και σε ό, τι και αν του συμβεί, και έχουν να κάνουν με το «γιατί εγώ;», «γιατί τώρα;», αλλά και σε δευτερεύοντα ερωτήματα που προκύπτουν, όπως «γιατί είμαι άρρωστος», «γιατί δεν είμαι ευτυχισμένος», «γιατί δεν νιώθω καλά»;

Το αίσθημα ντροπής

Το μάτιασμα και το κακό μάτι αποτελούν επίσης μια επεξήγηση για το αίσθημα ντροπής που μπορεί να γεννούν τα δικά μας έντονα συναισθήματα σχετικά με τον εαυτό μας αλλά και τους άλλους. Ο Kilborne (1) αναφέρει το παράδειγμα μιας γυναίκας, της Αϊσάς, που μετακομίζει από την επαρχία στην πρωτεύουσα. Η Αϊσά νιώθει απο-προσανατολισμένη και φοβισμένη, και νιώθει ότι δεν μπορεί να έχει μια προσωπική ζωή που θα της φέρει ικανοποίηση, και έτσι νιώθει ελλειμματική. Το «κακό μάτι» αντιπροσωπεύει μια επεξήγηση για το αίσθημα ελλειμματικότητας και ντροπής που βιώνει και λειτουργεί «ανακουφιστικά» για την ίδια. Μπορεί να αποδώσει μια «αιτία» (π.χ. τον φθονερό γείτονα) στα προβλήματά της και να βιώνει το αίσθημα ντροπής πιο εύκολα, να το αντέχει επίσης γιατί αναγνωρίζεται από την ίδια αλλά και από τους άλλους ότι το κακό μάτι, και όχι η ίδια και οι επιλογές της, ευθύνονται για την πορεία της.

Ο Kilborne (1) αναφέρει πόσο δύσκολο είναι για έναν άνθρωπο να αντεπεξέλθει στην αμφισημία, τις συγκρούσεις, τις αβεβαιότητες και τις αμφιβολίες που επιφέρει η ντροπή ως συναίσθημα. Και όσο περισσότερο κανείς νιώθει ντροπή τόσο περισσότερο αρχίζει να βασίζεται σε φαντασιώσεις σχετικά με το πώς τον βλέπουν οι άλλοι. Το γεγονός αυτό στην συνέχεια μεγαλοποιεί την ευαισθησία και την αίσθηση ευάλωτου που επιφέρει η δυναμική της ντροπής και συμβάλλει σε ναρκισιστικές/παρανοϊκές άμυνες αποδίδοντας στους άλλους δυνάμεις που δεν έχουν και δεν μπορούν να έχουν, ως μια προσπάθεια, ως ένα αντίδοτο στο αίσθημα ελλειματικότητας και μειονεκτικότη-τας που ενυπάρχει στον εαυτό.

Ο φόβος τού φθόνου

Εδώ λοιπόν ερχόμαστε και στο πιο βασικό στοιχείο της ανάλυσής μας σχετικά με το «κακό μάτι»: το φόβο που είχε ανέκαθεν ο άνθρωπος για το φθόνο. Το φθόνο που μπορεί να εισπράξει από τους άλλους, το φθόνο που μπορεί να νιώθει ο ίδιος για τους άλλους και δεν μπορεί να ελέγξει, να αποκρύψει και να δικαιολογήσει στον εαυτό του χωρίς να νιώσει ενοχές. Πολλές φορές, επίσης, υποθέτουμε ότι οι άλλοι νιώθουν φθόνο επειδή εμείς θα νιώθαμε έτσι στην θέση τους. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι διαθέτουμε τόσες ευχές σχετικά με το πώς διώχνουμε το κακό όταν όλα πάνε καλά, όταν αποκτάμε κάτι ωραίο ή πολύτιμο. «Χτύπα ξύλο», λέμε συχνά, «φτου να μη σε ματιάσω…»κ.ά.

Ο φθόνος είναι ένα συναίσθημα που όλοι φοβόμαστε γιατί φοβόμαστε την καταστρο-φικότητά του. Και το κουτσομπολιό αφορά πολλές φορές μια εσωτερική επεξεργασία τού φθόνου και την ανάγκη προβολής των δύσκολων συναισθημάτων μας σε άλλους ανθρώπους.

Σε μια ενδιαφέρουσα έρευνα αναφέρεται ότι ο φόβος του φθόνου μας κάνει να συμπεριφερόμαστε καλύτερα στους άλλους ανθρώπους (3). Πιο συγκεκριμένα, σε ένα άρθρο του περιοδικού Psychological Science αναφέρεται ότι ο φόβος του να γίνουμε στόχος του κακόβουλου φθόνου μας ωθεί στην εκδήλωση συμπεριφοράς που βοηθά και υποστηρίζει το άτομο που φοβόμαστε ότι θα μας φθονήσει.

Σε μια προηγούμενη έρευνα, ο Niels van de Ven από το Tilburg University και οι συνεργάτες του, Marcel Zeelenberg και Rik Pieters (4), σημείωναν ότι ο φθόνος ουσια-στικά εκδηλώνεται σε δύο μορφές: τον ευμενή/καλοήθη φθόνο και τον κακόβουλο/κακοπροαίρετο φθόνο. Μελέτησαν ανθρώπους που εκδήλωναν αυτά τα δύο είδη φθόνου και βρήκαν ότι εκείνοι που εκδήλωναν τον ευμενή/καλοήθη φθόνο είχαν την τάση να βελτιώνονται έτσι ώστε να γίνουν περισσότερο σαν το άτομο το οποίο φθονούσαν. Από την άλλη μεριά, τα άτομα που εκδήλωναν τον κακοπροαίρετο φθόνο ήθελαν περισσότερο να «ρίξουν» το άτομο το οποίο αντιλαμβάνονταν ως πιο επιτυχη-μένο και για το οποίο ένιωθαν φθόνο. Ο Van de Ven και οι συνεργάτες του αναρωτή-θηκαν πώς μπορεί να ήταν η εμπειρία για τους ανθρώπους που ήταν οι ίδιοι ο στόχος του συναισθήματος αυτού, του φθόνου.

«Στην ανθρωπολογία αναφέρεται ότι εάν νιώθεις ότι σε φθονούν, μπορεί να συμπερι-φέρεσαι πιο κοινωνικά γιατί μπορεί να προσπαθείς να εξευμενίσεις τους ανθρώπους που νιώθουν έτσι για σένα», αναφέρει ο van de Ven – «με το να μοιράζεσαι, για παράδειγμα, το ψάρι που μόλις έπιασες κοκ.» Με άλλα λόγια, ο Niels van de Ven και οι συνεργάτες του ήθελαν να μελετήσουν εάν τα δεδομένα της ανθρωπολογίας ισχύουν και εφαρμόζονται στα δεδομένα της ψυχολογίας.

Πράγματι, στους σχεδιασμούς των πειραμάτων τους φάνηκε ότι εκείνοι που είχαν λόγο να πιστεύουν ότι θα γίνουν στόχος του κακοήθους φθόνου ήταν πιο συνεργάσιμοι και πιο ανοικτοί απέναντι στο άτομο που φοβόντουσαν ότι δυνητικά θα τους φθονήσει.

Ο van de Ven αναφέρει ότι «πράγματι, πρόκειται για μια πολύ χρήσιμη λειτουργία όσον αφορά την δυναμική των ομάδων. Όλοι μπορεί να πιστεύουμε και να υποστηρίζουμε ότι πρέπει να μοιραζόμαστε και να συμπεριφερόμαστε καλύτερα στους άλλους ανθρώ-πους, αλλά αυτό δεν είναι κάτι που πάντα το κάνουμε αν δεν βρισκόμαστε σε κατά-σταση ανάγκης. Ο φόβος τού φθόνου μπορεί να μας παροτρύνει να συμπεριφερό-μαστε με τρόπους που προωθούν την κοινωνική αλληλεπίδραση στις ομάδες» (4).

Το βλέμμα και η ματιά τών άλλων

Στην παρούσα ανάλυση δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε βέβαια την σχέση του φθόνου και του αισθήματος της ντροπής με το βλέμμα και την ματιά του ανθρώπου. Το βλέμμα και η ματιά είναι κάτι πολύ έντονο και, συνήθως, από το βλέμμα και την ματιά ενός ανθρώπου καταλαβαίνουμε τι άνθρωπος είναι κανείς, πώς διατίθεται απέναντί μας κοκ. Ο Ross (5) αναφέρει ότι το σύστημα πεποίθησης για το κακό μάτι αποτελεί μια πολιτισμική εμβάθυνση και επέκταση του αισθήματος ότι κάποιος μας κοιτάει επίμονα. Θα έχει τύχει σε όλους μας να νιώθουμε ότι κάποιος ή κάποια μας κοιτά επίμονα και, όταν γυρνάμε και κοιτάμε, πράγματι ανακαλύπτουμε ότι αυτό που διαισθανόμασταν ήταν επακριβές (το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό βιβλιογραφικά ως φαινόμενο «stare effect»). Η ορθή προσέγγιση αυτού του θέματος αναφέρεται βέβαια σε εκτεταμένες έρευνες των νευροεπιστημών σχετικά με το αν το ανθρώπινο μάτι μπορεί να εκπέμπει κάποιας μορφής ακτινοβολία και τι έκτασης και επίδρασης μπορεί να είναι αυτή η ακτινοβολία. Μπορεί να γίνεται λόγος για ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία ή σύζευξη ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας μεταξύ πομπού και δέκτη; Με ποιό τρόπο θα μπορούσε να ανιχνευτεί και να καταμετρηθεί αυτή η επίδραση; Σίγουρο είναι βέβαια ότι η μελέτη τέτοιων ερωτημάτων δεν αποτελεί ένα εύκολο έργο και οι ηλεκτρο-φυσιολογικές μετρήσεις σε αυτά τα φαινόμενα είναι πολύ δύσκολες.

Συνοψίζοντας, στο παρόν άρθρο έγινε μια προσπάθεια να προσεγγίσουμε από μια ψυχολογική ματιά το μάτιασμα και το κακό μάτι. Όπως φάνηκε, οι οπτικές γωνίες από τις οποίες μπορούμε να προσεγγίσουμε αυτό το θέμα και να εξηγήσουμε τις παραμέτρους του είναι πολλές. Βέβαιο είναι ότι πολλά ήθη και έθιμα έχουν βοηθήσει, ανά τους αιώνες, τον άνθρωπο να διαχειριστεί και να αντεπεξέλθει σε σημαντικούς φόβους και υπαρξιακά ερωτήματά του. Για αυτό και όλα αυτά τα ζητήματα είναι σεβα-στά και ποτέ σε μια ψυχοθεραπευτική διαδικασία με έναν άνθρωπο δεν διαταράσσουμε και σίγουρα δεν «αφαιρούμε» ένα σύστημα πίστης στο οποίο έχει στηριχτεί η ισορροπία του και η οπτική ματιά του κατά την πορεία της ζωής του. Παράλληλα, είναι σημαντικό να αναζητούμε την αλήθεια αλλά και την οπτική γωνία και των άλλων γύρω μας στην ζωή, να συναντάμε και τους άλλους εκεί που βρίσκονται εκείνοι… Ο κόσμος έτσι γίνεται πιο πλούσιος, πιο κατανοητός και πιο ευχάριστος!

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Benjamin Kilborne (2009), THE EVIL EYE, ENVY AND SHAME.

2. Jeff Koyen (2002), THE EVIL EYE, Fortean Times Magazine.

3. FEAR OF BEING ENVIED MAKES PEOPLE BEHAVE WELL TOWARD OTHERS (2010). Psychological Science, Association for Psychological Science.

4. Van de Ven, N., Zeelenberg, M, & Pieters, R. (2010), WARDING OFF THE EVIL EYE. WHEN THE FEAR OF BEING ENVIED INCREASES PROSOCIAL BEHAVIOR, Psychological Science, 21(11), 1671-1677.

5. Colin Andrew Ross, HYPOTHESIS: “THE ELECTROPHYSIOLOGICAL BASIS OF EVIL EYE BELIEF”, The Ross Institute Richardson, TX. The Anthropology of Consciousness, Volume 21, Issue 1, pages 47–57, Spring 2010.

6. Mohammed A. Al-Sughayir, PUBLIC VIEW OF THE «EVIL EYE» AND ITS ROLE IN PSYCHIATRY, A Study in Saudi Society, The Arab Journal of Psychiatry (1996), vol. 7, No. 2, p. 152-160.

7. Mary C. Lamia (Ph.D.), BEING ENVIED IS NOT ENVIABLE, Psychology Today, 2011.

ΒΑΣΚΑΝΙΑ – ΜΑΤΙΑΣΜΑ

( Συχνά ἀκούμε ἀνθρώπους, ἀκόμη καί ὀρθοδόξους, πού δέν γνωρίζουν τί εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία, νά ζητᾶνε ἀπό τούς ἄλλους νά τούς «ξεματιάσουν», νά τούς «ξορκίσουν», νά τούς «σταυρώσουν»...Ἄλλοι πάλι μᾶς ἐρωτοῦν: Τί εἶναι ἡ βασκανία; Τήν παραδέχεται ἡ Ἐκκλησία Ἐπιτρέπεται τό ξεμάτισμα,Επιτρέπονται τά ξόρκια; Ἀπάντησιν εἰς αὐτό τό θέμα δίδει τό παρακάτω κείμενο, τό ὁποῖον εὑρήκαμε εἰς τό ΙΝΤΕΡΝΕΤ καί τό δημοσιεύομεν εἰς ἐνημέρωσιν τῶν ἀναγνωστῶν μας, διά νά προφυλαχθοῦν καί οἱ ἴδιοι, διά νά προφυλάξουν καί ἄλλους, οἱ ὁποῖοι τυχόν ἔπεσαν στά διαβολικά αὐτά πλοκάμια, μέ τά ὁποῖα ὁ διάβολος παρασύρει ψυχές εἰς τόν ἅδη - ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΗΡΥΚΟΣ ).

Επί τού ερωτήματος : Τι είναι η βασκανία.

Σύμφωνα με όλα τα λεξικά, η σημασία τής λέξεως "βασκανία" σχετίζεται με την κακολογία, τον φθόνο, την κακεντρέχεια, ενώ η λέξη "βάσκανος" σημαίνει συκοφάντης, κακολόγος, φθονερός, κακοήθης ή και μάγος, γόης. Βασκανία είναι το μάτιασμα που προκαλείται όταν κάποιος κοιτάξει με ζήλια ή φθόνο ή αν σκεφτεί κάτι κακό για κάποιο άλλο άτομο. Αυτός που ματιάζει λέγεται βάσκανος. Η ετυμολογία της λέξης είναι αβέβαιη. «Αν η λέξη δήλωνε αρχικά το περιεχόμενο μαγικών επικλήσεων, τότε ίσως συνδέεται με θρακοϊλλυρική λέξη αντίστοιχη τών ρημάτων φημί, φάσκω «λέγω», πράγμα που ενισχύεται από τον παράλληλο τύπο φασκαίνω ( του βασκαίνω )» ( Μπαμπινιώτης Γ. ).

Πιο αναλυτικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η βασκανία είναι το μάτιασμα του ολιγόπιστου από άτομα, τα οποία επικαλούμενα αντίθεες- σατανικές δυνάμεις που, μπορούν να το επηρεάσουν με λόγια, με έργα ή και με σκέψεις. Βασκανία είναι το να προκαλείς μόνο με ένα βλέμμα ή με έναν παράδοξο μορφασμό του προσώπου ασθένεια, πόνο, κακοτυχία ή και θάνατο σε έναν άνθρωπο (κυρίως μικρά παιδιά), ζώο (ιδιαίτερα στο άλογο και τα οικόσιτα), φυτό ( πάνω στην ανθοφορία του ), χρήσιμο ή πολύτιμο αντικείμενο ( αργαλειός, κρύσταλλα ). Και, όμως, μπορεί να φανεί παράξενο, η αλήθεια, όμως, είναι ότι το κακό το μάτι δεν πιάνει μόνο τους ανθρώπους αλλά και κάθε ζωντανό οργανισμό ή άψυχο αντικείμενο, που μπορεί να «μαγέψει» με την ομορφιά του και να αποτελέσει αιτία του φθόνου ( αρνητική έκφραση του ματιάσματος ) αλλά και του θαυμασμού (θετική έκφραση του ματιάσματος) από τους άλλους. Η αντίληψη για την επίδραση που μπορεί να ασκήσει το κακό το μάτι εκφράζεται με την φράση: “Το μάτι ξεριζώνει δέντρα και ραγίζει την πέτρα”.

Όταν κάποιος είναι ματιασμένος εμφανίζει συμπτώματα διαφορετικής έντασης. Μπορεί να ξεκινήσει από μια απλή αδιαθεσία και να συνεχιστεί με έντονο πονοκέφαλο, τάση υπνηλίας και χασμουρητά σε συνδυασμό με δάκρυσμα των ματιών, μπορεί να έχει τάση για εμετό, κρυάδες, κοκκινίλες στο πρόσωπο, ίλιγγο, σπασμούς ή τικ στα μάτια.

Αυτοί συνήθως που ματιάζουν είναι όσοι έχουν έντονα μάτια. Για παράδειγμα, λέγεται ότι οι έχοντες γαλανά μάτια ματιάζουν εύκολα, αλλά τους ίδιους δεν τους πιάνει το μάτι. Επίσης, ματιάζουν όσοι έχουν ενωμένα φρύδια, αλλά και τα άτομα που τους έκοψε απότομα από το θηλασμό η μάνα τους. Οι σαββατογεννημένοι, οι γυναίκες με μεγάλα μάτια, δόντια και στήθη είναι, επίσης, άτομα βάσκανα. Οι πιο συχνές εκφράσεις που ακούγονται για τα άτομα που ματιάζουν είναι οι εξής: «αυτός με το μάτι του έσκασε ένα βόδι», «καθρέφτη έσπασε με το μάτι της».

Δεν είναι εύκολο να ξεφύγουμε από το κακό το μάτι, εκτός αν φοράμε ένα φυλακτό (που συνήθως είναι φτιαγμένο από σκόρδο [“φτου σκόρδα στα μάτια σου”, λέμε], λιβάνι, άγια λείψανα, πυρίτιδα), το βαφτιστικό μας σταυρό ή το γνωστό και πιο σύνηθες ματόχαντρο.

Γενικότερα υπάρχει η πεποίθηση ότι, όταν φοράμε ένα φυλακτό με χάντρες, πέτρες και άλλα παρόμοια, η προσοχή του βάσκανου εστιάζεται στο όμορφο κόσμημα και ενώ το τελευταίο δεν τον αφήνει να ασχοληθεί με το πρόσωπο του ατόμου, με αποτέλεσμα ο "υποψήφιος ματιασμένος" να ξεφεύγει από το κακό το μάτι. Χαρακτηριστικό παρά-δειγμα είναι τα πολλά στολίδια που βάζουν πάνω στα άλογα και τα γαϊδούρια, που εκτός από το γεγονός ότι έχουν και καλλωπιστική χρήση, προστατεύουν επίσης τα ζώα από το κακό μάτι. Το φτύσιμο στον κόρφο είναι από τους πλέον διαδεδομένους τρόπους αποφυγής, ενώ το να φοράμε ανάποδα τα ρούχα μας ή να κάνουμε χειρο-νομίες ( να βάζουμε τον αντίχειρα ανάμεσα στον δείκτη και το μεσαίο δάχτυλο ή η κλασσική ελληνική μούντζα ) αποτελούν επίσης μέσα προφύλαξης από το μάτι. Το ρόδι θεωρείται επίσης ως άμυνα, γιατί είναι ο συμβολικός καρπός της ευφορίας, του πλούτου και της τύχης, ενώ και οι κόκκινες κορδέλες, λόγω χρώματος και της σύνδεσής τους με πολλά ήθη και έθιμα.

Ο λαός αναφέρει ότι αυτός που ξεματιάζει πρέπει να έχει σωματική αλληλεπίδραση με το ματιασμένο για να υπάρχει επιτυχία. Πέραν της σωματικής επαφής μέσω της αφής, που πρέπει να έχουν, υπάρχουν πολλοί ακόμη τρόποι για να γίνει το ξεμάτιασμα, όπως:

Να μετρήσει από το 1 ως το 40 και αντίστροφα πάνω στο ματιασμένο, χωρίς να μπερδευτεί. Αν μπερδευτεί, και μάλιστα πολλές φορές, σημαίνει ότι το άτομο είναι πολύ ματιασμένο.

Σε ένα ποτήρι ή πιάτο με νερό στάζουν 6 σταγόνες λάδι από το καντήλι και λέγοντας μια ευχούλα, αν διαλυθεί το λάδι τότε το άτομο είναι ματιασμένο.

Μέσα σε νερό πετάμε τρία κάρβουνα και αν βουλιάξουν τότε υπάρχει μάτιασμα. Μετρώντας ένα σπάγκο ή ένα μαντήλι, πετάμε αλάτι στη φωτιά και αν ακουστεί κρότος τότε το άτομο είναι ματιασμένο. Μετράμε τις 12 ή 13 τρύπες του σώματός μας ( ανάλογα με το φύλο- άνδρας, γυναίκα ) τρεις φορές και λέμε “φτου φτου φτου”.

Ξεματιάσματα ανά τον κόσμο

Περνάμε όλο το πρόσωπο του ματιασμένου με ένα άβραστο αυγό και ύστερα το σπάμε.

Σπάμε ένα αυγό στο σκοτάδι ή σε σκιερό μέρος ή όχι σε εύκολα ορατό μέρος.

Σπάμε ένα αυγό και σχηματίζουμε ένα σταυρό στο προσκεφάλι του ματιασμένου.

Πετάμε ένα αυγό μέσα σε θάμνους ή πάνω σε ένα δέντρο (αν το δέντρο είναι το “θύμα” ) Τοποθετούμε ένα σπασμένο αυγό σε πιάτο και το αφήνουμε δίπλα στο κρεβάτι του ματιασμένου.

Ο ματιασμένος να πιει τρεις γουλιές αγιασμού.

Ο ματιασμένος να κάνει μπάνιο με αγιασμό.

Ο ματιασμένος να φτύσει τρεις φορές στο βάσκανο.

Να πιει ο ματιασμένος μείγμα από πτυσίματα μιας ομάδας ανθρώπων μέσα σε αγιασμό.

Η αποκάλυψη του τρόπου που ξεματιάζουμε, σύμφωνα πάντα με τη λαϊκή σοφία, πρέπει να γίνεται την Μεγάλη Πέμπτη, ενώ επίσης λέγεται ότι ο τρόπος του ξεματιά-σματος πρέπει να μεταφέρεται από άνδρα σε γυναίκα και από γυναίκα σε άνδρα και ποτέ μέσω του ίδιου φύλου. Άλλοι λένε ότι το ξεμάτιασμα διδάσκεται τη Μεγάλη Παρασκευή και μόνο από άνδρα. Διαφορετικά το ξεμάτιασμα δεν πετυχαίνει!

Ποιά είναι η άποψη τής εκκλησίας ;

Η Εκκλησία δεν αρνείται την ύπαρξη της βασκανίας. Απλά δεν την θεωρεί πρόληψη και δεισιδαιμονία και την αποδίδει στην επέμβαση του πονηρού πνεύματος, την θεωρεί έργο του διαβόλου ως αποτέλεσμα φθόνου.

Σχετικές αναφορές με το μάτιασμα έχουν γίνει:

«Ανήρ βάσκανος» Παλαιά Διαθήκη ( Παροιμίες ΚΓ'β, ΚΗ" 22 Σοφία Σειράχ ΙΔ3 ).

«Ω ανόητοι Γαλάται, τις υμάς εβάσκανεν;...» Καινή Διαθήκη, Απ. Παύλος.

O Χρυσόστομος αναφέρει: « αλείφουσαι τα μέτωπα των μικρών δια του ρύπου τών απολουσμάτων ».

Η θρησκεία μας θεωρεί όλους τους λαϊκούς τρόπους ξεματιάσματος μη έγκυρους και αυτό διότι τα συνεχή ματιάσματα και ξεματιάσματα χαροποιούν τον διάβολο αφού ασχολούνται συνέχεια με αυτόν και αυτός είναι ο σκοπός του ιδίου. Αυτό που χρειάζεται να έχει κάθε άτομο πάνω του είναι να φορά τον σταυρό του και να έχει δυνατή πίστη, η οποία είναι και το όπλο του σε οτιδήποτε κακό.

Μιας, λοιπόν, και έγινε αποδεκτό από την εκκλησία, τον 17ο αιώνα συντάχθηκε στο Μικρόν Ευχολόγιον μια ευχή κατά της βασκανίας ως μέθοδος για το ξεμάτιασμα, η οποία πρέπει να διαβάζεται αποκλειστικά και μόνο από τον ιερέα και όχι από κάποιον λαϊκό.

'' Η Βασκανία '' ... Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσού κ.κ. Αθανάσιος

Ευχή εις Βασκανίαν

ΚΥΡΙΕ ο Θεός ημών, Ο Βασιλεύς των αιώνων, ο παντοκράτωρ και παντοδύναμος, ο ποιών πάντα και μετασκευάζων μόνω τω βούλεσθαι ο την επταπλάσιον κάμινον και την φλόγα την εν Βαβυλώνι εις δρόσον μεταβαλών, και τους αγίους Σου τρεις Παίδας σώους διαφυλάξας ο ιατρός και θεραπευτής των ψυχών ημών η ασφάλεια των εις σε ελπιζόντων σου δεόμεθα και σε παρακαλούμεν, απόστησον, φυγάδευσον και απέλασον πάσαν διαβολικήν ενέργειαν, πάσαν σατανικήν έφοδον και πάσαν επιβουλήν, περιέργειάν τε πονηράν και βλάβην και οφθαλμών βασκανίαν των κακοποιών και πονηρών ανθρώπων από τον δούλο Σου (τούδε) και ή υπό ωραιότητος ή ανδρείας ή ευτυχίας ή ζήλου και φθόνου ή βασκανίας συνέβη, αυτός φιλάνθρωπε Δέσποτα, έκτεινον την κραταιάν Σου χείρα και τον βραχίονα Σου τον ισχυρόν και ύψιστον, και επισκοπών επισκόπησον το πλάσμα Σου τούτο, και κατάπεμψον αυτώ Άγγελον ειρηνικόν, κραταιόν ψυχής και σώματος φύλακα, ος επιτιμήσει και απελάσει απ' αυτού πάσαν πονηράν βουλήν, πάσαν φαρμακείαν και βασκανίαν των φθοροποιοών και φθονερών ανθρώπων ίνα υπό σου ο σος ικέτης φρουρούμενος, μετ' ευχαριστίας ψάλλη σοι. «Κ ύριος εμοί βοηθός, και ου φοβηθήσομαι τι ποιήσει μοι άνθρωπος » και πάλιν. « Ου φοβηθήσομαι κακά, ότι συ μετ' εμού ει » ότι συ ει ο Θεός, κραταίωμά μου, ισχυρός εξουσιαστής, άρχων ειρήνης, πατήρ του μέλλοντος αιώνος. Ναι, Κύριε ο θεός ημών, φείσαι του πλάσματος Σου, και σώσον τον δούλον Σου από πάσης βλάβης και επηρείας της εκ βασκανίας γινομένης, και ανώτερον αυτόν παντός κακού διαφύλαξον πρεσβείαις της υπερευλογημένης, ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, των φωτοειδών Αρχαγγέλων, και πάντων Σου των Αγίων. Αμήν.

Όσοι πιστεύουν και μετέχουν στην εκκλησία δεν πρόκειται να μείνουν απροστάτευτοι. Τους προστατεύει ο Παντοδύναμος Θεός. Αν, βέβαια, δεν είναι δυνατόν να υπάρχει κοντά κάποιος ιερέας για να διαβάσει την ευχή ή λόγω της έκτασης της ευχής, που ίσως δεν μπορεί να απομνημονευτεί εύκολα, αυτό που πρέπει να κάνει ο πιστός είναι να πει το “Πάτερ ημών” 3 ή 7 φορές και να παρακαλέσει τον Θεό :

“ Χριστέ μου, σε παρακαλώ, διώξε από πάνω μου την επίδραση του Διαβόλου ”.

Οι ειδικοί αναλύουν και εξηγούν :

Από Ψυχολογική άποψη, το φαινόμενο της βασκανίας αποδίδεται στην κατάσταση της αυθυποβολής –στην οποία μπορεί να πέσει ένα άτομο εξαιτίας υπερβολικής συγ-κίνησης– και τις περισσότερες φορές προκαλείται από έμμονη φοβία.

Η άποψη τής Φυσικής υποστηρίζει ότι τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που εκπέμπει ο άνθρωπος με τα μάτια του ευθύνονται για όλα αυτά, καθώς μ' αυτόν τον τρόπο καταστρέφει το υποκείμενο ή το αντικείμενο που θαυμάζει.

Η υπόσταση του ανθρώπου δεν είναι μονάχα ορατή και υλική, αλλά και αόρατη και ενεργειακή. Γύρω από κάθε άνθρωπο υπάρχει ένα ενεργειακό πεδίο ( ηλεκτρικό-μαγνητικό ) το οποίο αλληλεπιδρά αναλόγως με το περιβάλλον και τις καταστάσεις και επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως η υγεία, η διάθεση, η σκέψη μας και άλλα. Για να κατανοήσουμε αυτό που συμβαίνει, αρκεί να φέρουμε στο μυαλό μας έναν ραδιοφωνικό σταθμό και τις παρεμβολές που δέχεται όταν ένας άλλος σταθμός προσ-παθεί να μπει στην συχνότητά του δημιουργώντας παράσιτα. Αν, λοιπόν, θεωρήσουμε ότι ένα άτομο είναι ένας ραδιοφωνικός σταθμός, όταν ματιάζεται, είναι σαν να δέχεται μια ηλεκτρομαγνητική παρεμβολή από έναν άλλο σταθμό, που αποτελεί τον βάσκανο.

Επομένως, όλα οφείλονται στην ενέργεια. Και με αυτήν την υπόθεση θα μπορούσαμε να πούμε ότι με τόσες ηλεκτρικές συσκευές που χρησιμοποιούμε στην σύγχρονη εποχή, υπάρχει τόσο μεγάλη ηλεκτρομαγνητική ενέργεια γύρω μας, που δεν έχει και τις καλύτερες επιδράσεις στην υγεία μας και είναι δυνατόν να νιώθουμε σαν να είμαστε ματιασμένοι.

Το συμπέρασμα που προκύπτει από τα παραπάνω είναι ότι όντως η βασκανία υφίσταται και μπορεί να οφείλεται είτε στο «κακό» το μάτι, το μάτι του φθόνου ή του θαυμασμού των άλλων ανθρώπων, είτε στα παιχνίδια του Διαβόλου, είτε γιατί αυθυποβαλλόμαστε, είτε γιατί μπερδεύονται οι συχνότητές μας λόγω του ενεργειακού πεδίου που υπάρχει και μας περιβάλλει. Σε αυτό, όμως, που καταλήγουμε είναι ότι το μάτιασμα και το ξεμάτιασμα είναι μέρος της κουλτούρας μας και γι' αυτό δεν χρειάζεται να το απορρίψουμε.

Ευχές για ξεμάτιασμα και τρόποι για να αντιμετωπίσετε την βασκανία.

Το ξεμάτιασμα γίνεται με ευχές, προσευχές και μεθόδους που περιγράφονται σε αυτό το άρθρο. Με τον όρο μάτιασμα ή κακό μάτι ή βασκανία, αναφερόμαστε σε μια ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση, ότι ένας άνθρωπος μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά από την κακή ενέργεια, την ζήλια, το θαυμασμό ή ακόμα και μια απλή ματιά, ενός άλλου ! Τώρα, το αν υπάρχει ή όχι κακό μάτι, αποτελεί μία άλλη συζήτηση.

Πότε χρειάζεστε ξεμάτιασμα ; Πως θα διώξετε το κακό μάτι ;

Μήπως λοιπόν χρειάζεστε ξεμάτιασμα; Νοιώθετε εξάντληση, πονοκέφαλο, ζαλάδες, σωματική ή ψυχική κατάπτωση; Σας έχουν ματιάσει; Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, αν βάλετε ένα γαρύφαλλο ξερό ( όχι λουλούδι, αλλά αυτό που χρησιμοποιούμε στην μαγειρική ) στην φωτιά ή το κάψετε με έναν αναπτήρα και σκάσει με θόρυβο τότε είστε ματιασμένος.

Δείτε πως θα το ξεπεράσετε και θα νιώσετε καλύτερα.

Το βασικό στοιχείο της παράδοσής μας είναι ότι το ξεμάτιασμα γίνεται αφιλοκερδώς και ο ματιασμένος δεν πρέπει καν να πει ευχαριστώ σε αυτόν που τον ξεματιάζει.

Συνεπώς κάθε οικονομικό ή άλλο αντάλλαγμα σε αυτόν που ξεματιάζει, αυτομάτως ακυρώνει την ευχή !

Διώξτε το κακό μάτι με την μέθοδο και την ευχή που σας ταιριάζει :

● Ευχές από την λαϊκή παράδοση

● Ξεμάτιασμα με λάδι

● Ξεμάτιασμα από την Μικρά Ασία

● Νησιώτικο ξεμάτιασμα

● Εκκλησιαστικές ευχές

● Ευχή επί βασκανίαν ( Άγιος Παΐσιος )

● Ευχή του Ιωάννη του Χρυσοστόμου

● Ξεμάτιασμα για μικρά παιδιά

● Φυλαχτά για προστασία από κακό μάτι

● Η ιστορία τής βασκανίας

Ευχές από την λαϊκή παράδοση

Η πίστη στο "κακό μάτι" έχει βαθιές ρίζες στην ελληνική παράδοση και σύμφωνα με αυτήν δεν ματιάζονται μόνο οι άνθρωποι, αλλά τα φυτά, τα ζώα, υλικά αντικείμενα ή και περιουσίες! Η Εκκλησία παραδέχεται την βασκανία, γι’ αυτό και χρησιμοποιεί διάφορες ευχές για το ξεμάτιασμα.

Τα "ξεματιάσματα" διαφέρουν από τόπο σε τόπο και μεταδίδονται από τη μία γενιά στην άλλη.

Ο "ματιασμένος" που δέχεται τις ευχές, δεν πρέπει να πει "ευχαριστώ" γιατί το ξεμάτια-σμα δε θα πιάσει!

Παρακάτω παραθέτουμε κάποιες ευχές, που σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση, διώχ-νουν το “κακό μάτι”.

Το αν πιάνουν ή όχι, θα μας το πείτε εσείς που θα τις δοκιμάσετε.

Σύμφωνα με την παράδοση, την ευχή πρέπει να σας την μάθει ένας άντρας, αλλιώς δεν θα “πετύχει” !

Το συγκεκριμένο άρθρο γράφηκε από άντρα!

Οπότε, μπορείτε και οι ίδιοι ακολουθώντας τις οδηγίες να προβείτε σε "ξεμάτιασμα" ακόμη και του εαυτού σας.

Ξεμάτιασμα με λάδι.

Σε ένα μικρό φλιτζάνι ή πιατάκι, βάζετε δύο δάχτυλα νερό. Σε ένα μπολάκι, ρίχνετε λίγο ελαιόλαδο. Αρχίζετε ο ξεμάτιασμα λέγοντας "Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος για τον/την ( αναφέρετε το όνομα του/της ματιασμένου/ης )". Παράλληλα σταυρώνετε τρεις φορές το φλιτζάνι ή το πιάτο με το νερό.

Στην συνέχεια, πρέπει να πείτε μόνο μία από τις παρακάτω ευχές:

Ευχή 1: "Ιησούς Χριστός νικά κι όλα τα κακά σκορπά".

Ευχή 2: "Ιησούς Χριστός νικά, κι αν είναι μάτι το σκορπά, η κυρά η Παναγιά".

Ευχή 3: "Άγιοι Ανάργυροι και θαυματουργοί, δωρεάν ελάβατε δωρεάν δότε ημίν".

Την ώρα που το λέτε αυτό, ρίχνετε μία μόνο σταγόνα από το λάδι, μέσα στο νερό. Επαναλαμβάνετε δύο φορές ακόμα την ίδια ευχή και ρίχνετε άλλες δύο σταγόνες λάδι στο ποτήρι με το νερό. Αν όταν πέσουν επάνω στην επιφάνεια του νερού ενωθούν σε μία και απλώσουν στο νερό, τότε ξέρουμε ότι ο άλλος είναι ματιασμένος. Αντίθετα αν μείνουν ξεχωριστά χωρίς να διαλυθούν πάνω στο νερό, δεν είναι ματιασμένος.

Αν διαπιστώσετε ότι είναι ματιασμένος, διαβάστε τα παρακάτω λόγια "Βασκανία πέρασε και τα δέντρα ξερίζωσε. Βασκανία πού υπάγεις και τα δέντρα ξεριζώνεις. Πάνω στο κεφάλι του (της), να του (της) πιω το αίμα. Βασκανία λείψε από το κεφάλι του/της και πήγαινε στα μονόκερα, δίκερα, τρίκερα, τετράκερα, πεντάκερα, εξάκερα, επτάκερα, οκτάκερα, εννιάκερα, δεκάκερα, εντεκάκερα, δωδεκάκερα, εις το πυρ το εξώτερον το ετοιμασμένο, το μυρισμένο και εις τον Θεό παραδομένο στ’ άγρια βουνά και στ’ άκαρπα δέντρα έξω το κακό, έξω το κακό, έξω το κακό".

Επίσης μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την παρακάτω προσευχή.

Ιησούς Χριστός επέρασε και πάλι ξαναπέρασε. Το ραβδί του ακούμπησε τον όφη και την όφισσα και την κακιά γειτόνισσα. Άγιοι Ανάργυροι θαυματουργοί, Κοσμά και Δαμιανέ, δωρεά ελάβατε, δωρεά να δώσετε του ( λέμε το όνομα του ατόμου που έχει ματιαστεί ), το κακό να σκορπίσετε. Ιησούς Χριστός νικά και όλα τα κακά σκορπά, η κυρά η Παναγιά που σκορπίζει τα κακά ( την τελευταία φράση επαναλαμβάνουμε τρεις φορές ).

Ξεμάτιασμα από την Μικρά Ασία

Στην αρχή, μετράμε από το 1 εως το 9.

Συνεχίζουμε με την ευχή :

Μάτια που τον/την ματιάσανε,

τρία είναι καλά να τον γιατρέψουν, πατήρ υιός και άγιο πνεύμα,

και του/της ( λέμε το όνομα του ανθρώπου που ξεματιάζουμε ) το κακό,

στην γη να σκορπιστεί και την υγειά του να' χει!

Νησιώτικο ξεμάτιασμα

Ξεκινάμε λέγοντας "Στο όνομα του/της..." και αναφέρουμε το όνομα του προσώπου που ξεματιάζουμε.

Επαναλαμβάνουμε τρεις φορές την παρακάτω ευχή:

Σταυρός στον ουρανό,

Σταυρός στη γη, κι αν είναι μάτι να φύγει.

Ανάτριχα ήρθε, ανάτριχα να φύγει.

Όση ώρα λέμε την ευχή, σταυρώνουμε τον ματιασμένο. Στο τέλος φυσάμε τρεις φορές!

Εκκλησιαστικές ευχές

Η ορθόδοξη εκκλησία αποδέχεται την ύπαρξη της βασκανίας, αλλά τη συνδέει με "πονηρά πνεύματα" και υποστηρίζει ότι οι ευχές ενάντια στο κακό μάτι, πρέπει να διαβάζονται μόνο από ιερείς και όχι από τον καθέναν μας !

Ο Άγιος Νεκτάριος και ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, αναφέρουν ότι η Βασκανία είναι πάθος. Ο Άγιος Νεκτάριος τονίζει στο βιβλίο του ''γνώθι σ αυτόν'', ότι σαν αιτία της Βασκανίας διακρίνει ότι υπάρχει μέσα στην καρδιά του Βάσκανου ανθρώπου, το μίσος, η ζήλια και ο φθόνος. Για αυτό και κατατάσσει την Βασκανία στα πάθη. Σύμφωνα λοιπόν με την Ορθόδοξη Εκκλησία, η βασκανία δεν είναι μια απλή ενέργεια των οφθαλμών, αλλά ένα φοβερό πάθος. Και πίσω από αυτό το πάθος, κατά τον Άγιο Νεκτάριο και τους Πατέρες της Εκκλησίας, κρύβεται πάντοτε ένας δαίμονας, αυτός που αποκαλούν ''βάσκανο δαίμονα ''.

Διαβάστε παρακάτω τις εκκλησιαστικές ευχές. Αν δεν υπάρχει ιερέας, μπορεί να ειπωθεί απλά σαν προσευχή από το άτομο που έχει το πρόβλημα. Τις παρακάτω ευχές τής Εκκλησίας συστήνει και ο Άγιος Παΐσιος στο σύγγραμμα του "Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου Λόγοι Α΄, Με πόνο και αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο, Ιερόν Ησυχαστή-ριον «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος» Σουρωτή Θεσσαλονίκης 1998,σ. 109".

Ευχή επί Βασκανίαν ( Άγιος Παΐσιος ).

Του Κυρίου δεηθώμεν.

Κύριε ο Θεός ημών, ο Βασιλεύς των αιώνων, ο παντοκράτωρ και παντοδύναμος, ο ποιών πάντα και μετασκευάζων μόνω τω βούλεσθαι, ο την επταπλάσιον κάμινον και τη φλόγα την εν Βαβυλώνι εις δρόσον μεταβαλών και τους αγίους σου τρεις Παίδας σώους διαφυλάξας, ο ιατρός και θεραπευτής των ψυχών ημών, η ασφάλεια των εις σε ελπιζόντων, σου δεόμεθα και σε παρακαλούμεν, απόστησον, φυγάδευσον και απέλασον πάσαν διαβολική ενέργειαν, πάσαν σατανικήν έφοδον και πάσαν επιβουλήν, περιέρ-γειάν τε πονηρά και βλάβη των οφθαλμών βασκανίαν των κακοποιών και πονηρών ανθρώπων υπό του δούλου σου [ όνομα του ματιασμένου/ης ], και ή υπό ωραιότητος ή ανδρείας ή ευτυχίας ή ζήλου και φθόνου ή βασκανίας συνέβη, αυτός, φιλάνθρωπε Δέσποτα, έκτεινον την κραταιάν σου χείρα και τον βραχιονά σου τον ισχυρόν και ύψιστον, και επισκοπών επισκόπησον το πλάσμα σου τούτο, και κατά-πεμψον αυτώ Άγγελον ειρηνικόν, κραταιόν, ψυχής και σώματος φύλακα, ος επιτιμήσει και απελάσει απ’ αυτού πάσαν πονηράν βουλήν, πάσαν φαρμακείαν και βασκανίαν των φθοροποιών και πονηρών ανθρώπων, ίνα υπό σου ο σος ικέτης φρουρούμενος, μετ’ ευχαριστίας ψάλλη σοι “Κύριος εμοί βοηθός, και ου φοβηθήσομαι τι ποιήσει μοι άνθρωπος" και πάλιν "ου φοβηθήσομαι κακά, ότι σοι μετ’ εμού ει, ότι συ ει ο Θεός, κραταίωμά μου, ισχυρός εξουσιαστής, άρχων ειρήνης, πατήρ του μέλλοντος αιώνος”.

Ναι, Κύριε ο Θεός ημών, φείσαι του πλάσματός σου, και σώσον τον δούλο σου από πάσης βλάβης και επήρειας της εκ βασκανίας γινομένης, και ανώτερον αυτόν παντός κακού διαφύλαξον, πρεσβείαις τής υπερευλογημένης, ενδόξου Δεσποινής ημών Θεο-τόκου και αειπαρθένου Μαρίας, των φωτοειδών Αρχαγγέλων, και παντών σου των Αγίων. Αμήν.

Ευχή τού Ιωάννη τού Χρυσοστόμου.

Ο ιατρός και θεραπευτής τών ψυχών ημών, η ασφάλεια των εις Σε ελπιζόντων. Σου δεόμεθα και σε παρακαλούμεν, φυγάδευσον και απέλασον πάσαν διαβολικήν ενέργεια, πάσαν σατανικήν έφοδον και πάσα επιβουλήν. Περιέργειαν δε πονηράν και βλάβην και οφθαλμών βασκανίαν... από του δούλου σου ή υπό ωραιότητος ή ανδρείας ή ευτυχίας ή ζήλου ή φθόνου ή βασκανίας, συνέβη και κατάπεμψον άγγελον ειρηνικόν, κραταιόν ψυχής και σώματος φύλακα, όστις επιτιμήσει και απελάσει πάσαν πονηράν βουλήν, πάσαν φαρμακείαν και βασκανίαν των φθοροποιών και φθονερών.

Ξεμάτιασμα για μικρά παιδιά

Επίσης, το παρακάτω τροπάριο συστήνεται από την Εκκλησία, σε περίπτωση μικρών ή ακόμη και αβάπτιστων παιδιών. Παίρνετε λίγο βαμβάκι, το βουτάτε σε καντήλι πού έχετε δίπλα σε εικόνες αγίων και αλείφετε το παιδί στο μέτωπο και το πρόσωπο σταυρωτά και θα πείτε τα παρακάτω λόγια.

Αν δεν έχετε καντήλι, μπορείτε και με ένα μικρό Σταυρό να τα σταυρώνετε, όσο λέτε το τροπάριο:

Σταυρός ο φύλαξ πάσης της Οικουμένης,

Σταυρός η ωραιότης της Εκκλησίας,

Σταυρός βασιλέων το κραταίωμα,

Σταυρός πιστών το στήριγμα,

Σταυρός Αγγέλων η δόξα καί των δαιμόνων το τραύμα.

Εξηγόρασας ημάς εκ της κατάρας του νόμου τω Σταυρώ προσηλωθείς και

την λόγχη κεντηθείς την αθανασίαν επήγασας ημίν Σωτήρ ημών Δόξα Σοι.

Φυλαχτά για προστασία από το κακό μάτι

Από την αρχή της ιστορίας του ανθρώπου βασιλείς, βασίλισσες, επίσκοποι, σουλτάνοι και απλοί άνθρωποι αποζητούν αντικείμενα με υπερφυσικές ικανότητες που θα τους βοηθήσουν προσφέροντάς τους προστασία, φέρνοντας τύχη, πλούτο, θεραπεία από ασθένειες και γενικά την επίτευξη των στόχων και την πραγματοποίηση επιθυμιών. Αυτά τα αντικείμενα είναι τα φυλακτά.

Ένα φυλακτό θα μας βοηθήσει να εστιάσουμε και να ενισχύσουμε τις δυνάμεις μας. Εστιάζοντας, κάνουμε τις σωστές σκέψεις που με την σειρά τους μας οδηγούν στις σωστές πράξεις, που με την σειρά τους θα μας οδηγήσουν στο μέλλον που επιθυμούμε.

Σαν ενισχυτής τών ιδικών μας δυνάμεων, ένα φυλακτό ενώνει το δικό μας δυναμικό με εκείνο του σύμπαντος πολλαπλασιάζοντας έτσι μια δική μας μικρή, ατομική προσπά-θεια.

Από τότε που υπάρχει ο άνθρωπος, νιώθει πιο ασφαλής και πιο δυνατός φορώντας ένα αντικείμενο που έχει “προγραμματιστεί” για να τον βοηθήσει και να τον προστατεύσει.

Και πολλές φορές, συχνά, η βεβαιότητα και σιγουριά που χαρίζει η αίσθηση μιας προ-στασίας πέρα από τις διαστάσεις που αντιλαμβανόμαστε, μπορεί και να είναι αρκετές για να μας κάνουν να πάρουμε αυτό που θέλουμε : προστασία, αγάπη, υγεία, δύναμη.

Τέτοιου είδους φυλακτά, μπορείτε να επιλέξετε, σε πολύ προσιτές τιμές, από την μεγάλη συλλογή τού ilovezen.gr.

Η ιστορία τής Βασκανίας

Η βασκανία προέρχεται από την Μέση Ανατολή, από την οποία διαδόθηκε στην Ελλάδα, και στη συνέχεια στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Οι αρχαίοι Έλληνες, αλλά και οι Ρωμαίοι πίστευαν στη βασκανία. Εξαιρουμένων κάποιων σκεπτικιστών, η πίστη στο κακό μάτι ήταν ευρέως διαδεδομένη τόσο στα λαϊκά όσο και στα ανώτερα στρώ-ματα της κοινωνίας. Ο Δημόκριτος, ο Αριστοτέλης, ο Πλούταρχος, ο Ηλιόδωρος και πολλοί άλλοι επιφανείς αρχαίοι συγγραφείς, αναφέρουν στα συγγράμματα τους το φαινόμενο, προσπαθώντας να του δώσουν λογική εξήγηση.

Επίσης και οι Ρωμαίοι Βιργίλιος και Κικέρων παραδεχόταν την ύπαρξη της βασκανίας. Οι Ρωμαίοι πίστευαν ότι το κακό μάτι μπορούσε να βλάψει όχι μόνο τον άνθρωπο αλλά και ότι είχε προσφιλές, όπως συγγενικά πρόσωπα, παιδιά ή ακόμη και κατοικίδια ζώα. Τα παιδιά θεωρούνταν ιδιαίτερα ευάλωτα στο κακό μάτι και οι Ρωμαίοι τα είχαν θέσει υπό την προστασία τής θεάς Cumina, η οποία είχε ως μοναδικό προορισμό να αποτρέπει την επίδραση της βασκανίας. Αργότερα, αναφορές στην βασκανία καταγράφονται στο Κοράνι, καθώς και σε Εβραϊκά ιερά κείμενα.

Τα σημερινά χρόνια, η πίστη στο κακό μάτι είναι πιο διαδεδομένη στην Μέση Ανατολή, στην δυτική αλλά και στην ανατολική Αφρική, κεντρική και νότια Ασία, αλλά και στην Ευρώπη, κυρίως στις μεσογειακές χώρες.

Στην Ελλάδα, καθώς και στην Τουρκία και τις χώρες της Μέσης Ανατολής, όπου η πλειοψηφία τού πληθυσμού είναι σκουρόχρωμη και δεν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι με μάτια ανοικτού χρώματος, θεωρείται ότι τα ανοιχτόχρωμα και ειδικά τα μπλε μάτια μπορούν να ματιάσουν ευκολότερα.

Έτσι λοιπόν τα φυλακτά που προστατεύουν από το μάτι, έχουν την μορφή μπλε ματιών.

Η Εκκλησία δεν αρνείται την βασκανία, την αποδίδει όμως σε επέμβαση του πονηρού πνεύματος και την θεωρεί έργο τού διαβόλου. Εκκλησιαστικοί συγγραφείς ταυτίζουν την βασκανία με τον φθόνο. Θεωρούν επίσης ότι η βασκανία βλάπτει όχι μόνο τον παθόντα, αλλά και εκείνον που την προκαλεί.

Με την καθιέρωση ευχών κατά της βασκανίας, αλλά και φυλακτηρίων, η εκκλησία αποδέχτηκε την ύπαρξή της.

Στις χώρες της Ανατολής, πιστεύεται ότι ο άνθρωπος περιβάλλεται από ενέργεια, την γνωστή "αύρα".

Η φθονερή ματιά είναι ικανή να τρυπήσει την αύρα και να βλάψει τον άνθρωπο.

Οι ανατολίτες θεραπευτές ξεματιάζουν συνήθως περνώντας τα χέρια τους πάνω από το σώμα του παθόντος, για να κλείσουν τις ανοικτές οπές τής αύρας τού παθόντος.

Με τον τρόπο αυτόν επαναφέρουν την ζωτική ενέργεια που χάθηκε.

Πηγή : www.myastro.gr/content/ksematiasma-euxes/exeis-%E2%80%9Ckako-mati%E2%80%9D-euxes-gia-ksematiasma.html

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ : " ΜΑΤΙ ", ΜΑΓΕΙΑ, ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΩΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΩΝ ΣΕ ΜΙΑ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΒΑΣΚΑΝΙΑ - ΜΑΤΙΑΣΜΑ - ΟΙ ΠΛΗΓΕΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ