ΤΟ ΤΑΓΜΑ ΤΩΝ ΠΕΦΩΤΙΣΜΕΝΩΝ

( DER ILLUMINATEN ORDΕN )

Υπό Μηνά Θ. Λογοθέτη 33ο, Υπάτου Μεγάλου Ταξιάρχου

( Βιογραφία Μηνά Λογοθέτη - κάντε κλικ επάνω στην εικόνα του )

Κατά τό τέλος τού 18ου αιώνος, ιδρύθη έν Βαυαρία μυστικόν Τάγμα υπό του έν τω Βαυαρικώ Πανεπιστημίω τής πόλεως Ιηgolstadt καθηγητού τού Κανονικού και Φυσικού Δικαίου Adam Weishaupt ( 1748-1830 ), υιού τού καθηγητού τού Πανεπιστημίου Johann Georg Weishaupt. Αφού απεφοίτησε τού Κολλεγίου τών Ιησουϊτών και της Νομικής Σχολής τού Πανεπιστημίου τής Ingolstadt, ο Adam Weishaupt εγένετο το 1772 καθηγητής έν αυτώ. Έχων την εύνοια τού πρυτάνεως τού Πανεπιστημίου Von Ickstatt όστις ηυνόει πάσαν κίνησιν υπέρ του εκσυγχρονισμού τής Παιδείας και εθεωρείτο ώς έπικίνδυνος νεωτεριστής υπό των εναντίον πάσης μεταρρυθμίσεως κεκηρυγμένων καθηγητών, ο Weishaupt δεν ευρίσκετο έν τω Πανεπιστημίω εντός φιλικού περιβάλλοντος, αφού μάλιστα ήτο καί δεδηλωμένος εχθρός τών Ιησουϊτών.

Με πρότυπον την οργάνωσιν τού Τάγματος τών Ιησουϊτών, ηθέλησε νά ιδρύση μίαν « Μυστικήν Σχολήν Σοφίας» εις τήν οποίαν οι έκ των νεαρών φοιτητών άριστοι, ελεύθεροι τών δεσμών τής παραδόσεως, θα εμάνθανον όλα όσα ο κλήρος εκράτει μακράν τού Πανεπιστημιακού βήματος. Η μυστική αυτή οργάνωσις ωνομάσθη κατ' αρχάς « Τάγμα τών Τελειοποιουμένων » ( Orden der Perfectibilisten ), είτα δέ «Τάγμα τών Πεφωτισμένων » ( Orden der Illuminaten ).

Τούτο θά είχεν ώς σκοπόν την ελευθερίαν τού πνεύματος ( διά την οποίαν η εποχή ελαχίστην κατανόησιν επεδείκνυε ), την καταπολέμησιν τής ήθικης καταπτώσεως, την ηθικήν και πνευματικήν ανέλιξιν και βελτίωσιν τών μελών του καί της ανθρωπότητας.

Adam Weishaupt

Ο Weishaupt έλεγεν ότι σκοπός τής μυστικής εταιρείας του ήτο να κατανοήση ο άνθρωπος την αξίαν τής τελειοποιήσεως τού πνεύματός του, να εμποδίση επιβλαβείς διά τον κόσμον ιδέας και σκοπούς, να συμπαρίσταται πρός την δεινοπαθούσαν καί καταπιεζομένην υπό της αδικίας αρετήν καί να διευκολύνη τα μέσα διά τήν γνώσιν καί τάς επιστήμας.

Το Τάγμα ιδρύθη την 1ην Μαΐου 1776, αρχικώς δε είχε πέντε μέλη έκ των οποίων ο Weishaupt καί οι φοιτηταί Von Massenhausen καί Von Zvackh επεξειργάσθησαν τόν κανονισμόν αυτού. Τα ονόματα των μελών είχον αντικατασταθή με ψευδώνυμα εκ της αρχαίας ιστορίας. Ούτως ό Weischaupt εκαλείτο Σπάρτακος, ο Massenhausen Αίας, ο Zwackh Κάτων, ο Knigge Φίλων κ.ο.κ.

Ωσαύτως, καί αί διάφοροι πόλεις καί χώραι έλαβον αρχαία όνόματα.

Η πόλις Ingolstadt ένθα ιδρύθη τό Τάγμα εκαλείτο Έλευσίς, το Μόναχον Αθήναι, η Βιέννη Ρώμη, η Βαυαρία Αχαία, τό Τυρόλον Πελοπόννησος, αί πόλεις Freising, Regens burg, Augsburg, Bamberg αντιστοίχως Θήβαι, Κόρινθος, Νικομήδεια, Αντιόχεια κ.λ.π.

Ως ημερολόγιον εχρησιμοποίουν το Περσικόν.

Ο Ιανουάριος εκαλείτο Ντίμεχ, ο Φεβρουάριος Μπήμεχ κ.ο.κ.

Η αλληλογραφία τού Τάγματος διεξήγετο εις κρυπτογραφικήν γλώσσαν, τό δέ σχήμα Γ τό χρησιμοποιούμενον υπό τών Τεκτόνων διά την Στοάν, εχρησιμοποιήθη τό πρώτον υπό των Πεφωτισμένων.

Το Τάγμα είχεν ωσαύτως μυστικά σημεία αναγνωρίσεως, εσωτερικήν διδασκαλίαν καί κλιμάκια βαθμών. Η εξέλιξις τού Τάγματος ήτο βραδεία. Απέκτησεν έν τούτοις ώς μέλη αρκετάς διασημότητας τής εποχής εκείνης έν Βαυαρία. Οί ιδρυταί καί οί πρώτοι εισελθόντες είς το Τάγμα, προσέλαβον τον τίτλον Αεροπαγίται.

Τό 1779 κατηρτίσθη η εσωτερική οργάνωσις τού Τάγματος, κατά τήν οποίαν τούτο διηρέθη είς τρεις τάξεις:

α) Νεόφυτος,

β) Μινερβάλ ( Μαθητής τής Αρτέμιδος ),

γ) Πεφωτισμένος Μινερβάλ.

Υπεράνω τούτων ίστατο ο « Άρειος Πάγος » μέ τόν Weishaupt ώς Πρόεδρον τού Τάγματος. Είς όλας τάς τάξεις υπήρχον πλείστα σημεία ληφθέντα έκ των Ιησουϊτών, δοθέντος ότι καί ο Weishaupt αρχικώς ήτο Ιησουίτης. Σημειωτέον ότι τόν Φεβρουάριον 1777 ο Weishaupt εγένετο δεκτός ώς μέλος τής έν Μονάχω Τεκτονικής Στοάς «Behutsamkeit», το δε επόμενον έτος ο Zwackh εις Στοάν είς Augsburg.

Η αρχική δυσκολία τής προόδου τού Τάγματος, επέφερε μίαν περίοδον πτώσεως. Επεκράτησε τότε η σκέψις να στηριχθή τό νεοϊδρυθέν Τάγμα επί τού Ελευθερο τεκτονισμού.

Διά του μαρκησίου Von Constanzo επέτυχον οι ιδρυταί του να λάβουν από την έν Βερολίνω Μεγάλην Στοάν Royal York άδειαν ιδρύσεως Τεκτονικής Στοάς έν Μονάχω υπό την επωνυμίαν «Theodor zum Guten Rat ». Την έν λόγω Στοάν ανεκήρυξαν κατόπιν ανεξάρτητον καί την εισήγαγον εις το Τάγμα τών Πεφωτισμένων.

Κατά τόν J.G. Findel εις την Στοάν ταύτην είδεν ό Weishaupt το Τεκτονικόν Φως το 1777. Εις ταξείδιόν του εις Φραγκφούρτην κατόρθωσεν ο μαρκήσιος Constanzo νά εισαγάγη το 1780 εις το Τάγμα τον βαρώνον Von Knigge.

H είσοδος τού Knigge, μορφωμένου Τέκτονος, εις το Τάγμα τών Πεφωτισμένων, είχεν ώς αποτέλεσμα τήν πρόοδον καί εξάπλωσιν τούτου. Πολλά νέα μέλη εισήλθον είς αυτό, εις τα οποία συγκατελέγοντο τίνες έκ των διαπρεπεστέρων ανδρών τής Γερμανίας ώς ηγεμόνες, ανώτατοι κρατικοί υπάλληλοι, καθηγηταί, κληρικοί κ.λ.π. Ακόμη καί ο Goethe εισήλθεν είς τό Τάγμα τών Πεφωτισμένων, λαβών το ψευδώνυμον « Άβαρις ». Έξ άλλου τό Τάγμα επεξετάθη ταχέως καί είς άλλας χώρας, Στοαί του δέ υπήρχον είς Γαλλίαν, Βέλγιον. Όλλανδίαν, Δανίαν, Σουηδίαν, Πολωνίαν, Ούγγαρίαν καί Ιταλίαν.

Ο Von Knigge κατέστη συν τω χρόνω ο δεύτερος αρχηγός τού Τάγματος καί επεξειργάσθη το Σύνταγμα, τα Τυπικά καί νέαν εσωτερικήν οργάνωσιν αυτού, εισαγαγών είς την δευτέραν τάξιν τούς Eλευθεροτεκτονικούς βαθμούς.

Κατά ταύτην υπήρχον πάλιν τρεις τάξεις, εκάστη τών οποίων περιείχε περισσοτέρους βαθμούς ώς κάτωθι :

I. Φυτώριον

1. Νεόφυτος

2. Μινερβάλ

3. Ελάσσων Πεφωτισμένος ( Illuminatus Minor )

II. Συμβολικός Τεκτονισμός

1. Μαθητής

2. Εταίρος

3. Διδάσκαλος

4. Μείζων Πεφωτισμένος ( Illuminatus Major ) ή Σκώτος Νεόφυτος

5. Πεφωτισμένος Ηγέτης ( Iliuminatus Dirigens ) ή Σκώτος Ιππότης

ΙΙΙ. Μυστήρια

α) Μικρά Μυστήρια

6. Ιερεύς ή Επόπτης

7. Πρίγκηψ ή Αντιβασιλεύς

β) Μεγάλα Μυστήρια

8. Μέγας Φιλόσοφος

9. Ρέξ ή Βασιλεύς

Δεκτοί ώς Νεόφυτοι εγίνοντο οι έχοντες τα προσόντα και ηλικίαν 18 έτών.

Μετά ενιαύσιον τουλάχιστον δοκιμασίαν εγίνοντο δεκτοί εις τον 2ον, 3ον καί λοιπούς βαθμούς, ελάχιστοι όμως έφθανον εις τούς 8ον καί 9ον βαθμούς, τούς περιέχοντας τους βαθυτέρους μυστικούς σκοπούς καί τάς επιδιώξεις τού Τάγματος.

Τα μέλη ειργάζοντο εις τούς ανωτέρους βαθμούς τών Πεφωτισμένων έν τη προμνησ θείση Στοα «Theodor Zum Guteo Rat » έν Moνάχω, ήτις πρέπει να θεωρήται καί ώς η Μήτηρ Στοά τού Συστήματος τών Πεφωτισμένων, ιδρυθείσα ύπ' αυτών κατ' αρχάς ώς Τεκτονική Στοά ( με άδειαν τής έν Βερολίνω Μεγάλης Στοάς ) καί ενσωματωθείσα αργότερον εις τό Τάγμα τών Πεφωτισμένων, αφού πρώτον απεσπάσθη του Τεκτονισμού, ανακηρυχθείσα Ανεξάρτητος, ώς ανωτέρω αναφέρεται.

Τήν πρώτην ίδέαν της ιδρύσεως τού μυστικού τούτου Τάγματος συνέλαβεν ο Weishaupt έξ αφηγήσεων διαμαρτυρομένου τινός έξ Αννοβέρου πρός αυτόν περί Ελευθεροτεκτονισμού.

Ηθέλησε τότε νά ιδρύση κοινότητα, ήτις θά καθίστα εις αυτόν δυνατόν να γίνη μέγας ευεργέτης της άνθρωπότητος επί πνευματικού πεδίου.

Ηθελε νά συγκέντρωση ενθουσιώδεις νέους ανθρώπους καί νά διδάξη είς αυτούς τήν επιστημονικήν άλήθειαν.

Σκοπός τών Πεφωτισμένων ήτο η ανύψωσις τής ανθρωπίνης φυλής, η αμοιβαία βοήθεια καί υποστήριξις τών μελών καί η επίτευξις ανωτάτου βαθμού ηθικής καί αρετής, ώς καί η δημιουργία θεμελίων πρός μεταρρύθμισιν του κόσμου δια του συνεταιρισμού τών καλών ανθρώπων, όπως αντιταχθούν κατά τής προόδου του κακού καί τής άνηθικότητος.

Από τά μέλη εξητείτο αυστηρά υπακοή εις τάς αρχάς τού Τάγματος.

Η διδασκαλία απετελείτο από τρία μέρη καί επραγματεύετο τα ακόλουθα θέματα :

1. Τήν αναγέννησιν τού πνεύματος, αρχομένην με την αυτογνωσίαν.

2. Τήν πίστιν προς την ανωτέραν εξέλιξιν τής ανθρωπότητος.

3. Γνώσιν τής ήθικής, καλλιέργειαν τού καλού καί της άγάπης.

Μέ αυτάς τάς ιδέας ιδρύθη το Τάγμα τών Πεφωτισμένων, το οποίον ευρίσκετο μακράν πάσης πολιτικής κινήσεως.

Κατ' αρχάς ο Weishaupt δεν είχε συγκεκριμένην τινά σκέψιν όσον αφορά εις την εσωτερική οργάνωσιν καί τα Τυπικά τού νέου Τάγματος καί έδανείσθη έκ των Ιησουϊτών καί έκ των αρχαίων Μυστηρίων σημεία τινά.

Μέ τον Τεκτονισμόν ουδεμία είχε σχέσιν κατ' άρχάς τό Τάγμα.

Ώς απαραίτητον εθεώρει ο Weishaupt πρώτον την ίδρυσιν μεγάλης επιστημονικής βιβλιοθήκης μετά μουσείου Φυσικής Ιστορίας καί ιστορικής συλλογής. Ο αγών εναντίον τών « εχθρών τής λογικής καί τής ανθρωπότητος » θα εθριάμβευε δι' ακτινοβολίας γνώσεως.

Παρερχομένου του χρόνου ήρχισε νά ασκήται πίεσις έκ πολλών πλευρών έπί του Weishaupt, όπως δώση είς τάς τρεις τάξεις τού Τάγματος πραγματικόν περιεχόμενον. Τότε εστράφη ούτος μέ περισσότερον ζήλον πρός δημιουργίαν τών Τυπικών, ήθελε δε, κατά τό φιλοσοφικόν σύστημα τού Ζωροάστρου, νά ιδρύση εν Τάγμα τού Πυρός τού οποίου αί τεράστιαι φλόγες θά εφώτιζον τά πανταχού πέριξ επικρατούντα σκότη.

Αλλά καί αί σκέψεις αύται παρέμειναν όραμα καί ούτως απεφάσισεν ο Weishaupt μετά του έκ τών πρώτων συνεργατών του Franz Χ. Zwackh νά στηρίξουν το Τάγμα τών Πεφωτισμένων επί Ελευθεροτεκτονικής πνευματικής βάσεως, όπερ καί εγένετο, ώς ήδη ανωτέρω ελέχθη. Μεγάλην άνθησιν καί πρόοδον εγνώρισε τό Τάγμα τών Πεφωτισμένων με την είς αυτό είσοδον του Von Knigge, όστις κατήρτισε Σύνταγμα, Τυπικά καί τον εσωτερικόν κανονισμόν καί προσέδωσεν εμβρίθειαν καί βαρύτητα ώς προαναφέρθη.

Freiherr Adolph Franz Friedrich Ludwig Knigge

Δυστυχώς διαφωνίαι μεταξύ τού Weishaupt καί τού Knigge ήρχισαν να επιδρούν δυσμενώς επί τής καθόλου λειτουργίας και δράσεως τού Τάγματος. Φαίνεται ότι υπαίτιος τών διαφωνιών τούτων ήτο ο Weishaupt, ο οποίος δεν ηδύνατο να δεχθή ότι το Τάγμα δεν ήτο αποκλειστική ιδιοκτησία του. Εφέρετο αγερώχως καί δεσποτικώς πρός τόν Von Knigge, είς τον οποίον τόσα πολλά ώφειλε δια τήν διατήρησιν καί την πρόοδον τού Τάγματος. Ήτο φυσικόν ότι ο Von Knigge δεν ήδύνατο να υπομένη, έπ’ άπειρον τήν δεσποτείαν τού Weishaupt, διά τον οποίον έλεγεν ότι συμπεριφέρεται πρός αυτόν ώς πρός τους φοιτητάς του εις τό Πανεπιστήμιον. Τον κατηγορεί έξ άλλου, καί διότι δεν ήθελεν ούτος να εγκαταλείψη την έμμονον ιδέαν να χρησιμοποίηση- δια το καλόν βεβαίως του Τάγματος - τα αυτά μέσα τα οποία εχρησιμοποίουν οί Ιησουίται δι' άλλους σκοπούς.

Ταύτα ώς και άλλαι διαφοραί γνωμών επέφερον τελικώς την αποχώρησιν τού Von Knigge έκ του Τάγματος. Ούτος έκαυσεν ό,τι γραπτόν υπήρχε περί των μετά του Weishaupt διαφωνιών του. Η αποχώρησις τού Von Knigge απετέλεσε πλήγμα διά το Τάγμα. Άλλος κύριος λόγος τής εσωτερικής αποσυνθέσεως τού Τάγματος ήτο ο τρόπος τής εξαπλώσεώς του. Παρά την γραμμήν και τάς οδηγίας τού ιδρυτού του, εγίνοντο δεκτοί άνευ έξονυχιστικής, επιμελούς διερευνήσεως, άνθρωποι ανάξιοι οί οποίοι είχον κατά τό πλείστον ιδιοτελείς σκοπούς και ανέμενον προσωπικά οφέλη έκ του Τάγματος. Ώς έξ ευρεθέντων ανακριτικών εγγράφων συνάγεται, υπέπεσαν τίνες εξ αυτών καί εις πράξεις άξιοποίνους. Η ζημία τήν οποίαν επροκάλεσαν τα ανάξια αυτά μέλη εις το Τάγμα ήτο ανυπολόγιστος. Πολλαί επιστολαί έντιμων μελών ώς καί αυτού του Weishaupt ευρέθησαν, εις τάς οποίας αποδοκιμάζονται αί επιβλαβείς διά το Τάγμα πράξεις τών κακών αυτών μελών καί εκφράζεται ανησυχία καί διά τήν τύχην τού Τάγματος, το οποίον σύν τώ χρόνω υπεσκάπτετο έκ τών τοιούτων ένεργειών, παρά τας αγνάς προθέσεις καί τούς καλούς σκοπούς τών ιδρυτών καί τών άλλων εντίμων μελών αυτού.

Έξ άλλου οί Ιησουΐται, τών όποίων ό Weishaupt ήτο αντίπαλος ώς καί οι κληρικοί με τους οποίους ούτος ήλθεν εις σύγκρουσιν, ήρχισαν συστηματικόν πόλεμον προς εξόντωσιν αυτού.

Αν καί τό Τάγμα τών Ιησουιτών διελύθη υπό τού Πάπα τό 1773, έν τούτοις ούτοι ήσκουν ακόμη ισχυράν επιρροήν, ιδίως έν Βαυαρία. Εις τούτους προσετέθησαν καί άλλοι έχθροί τού Weishaupt ώς πλείστοι Τέκτονες, οί αντιδραστικοί σύμβουλοι του ηγεμόνος τής Βαυαρίας Καρόλου Θεοδώρου - διαδεχθέντος τό 1777 τον μεμυημένον Μαξιμιλιανόν -, καί άλλοι. Αλλά καί μέλη του Τάγματος, ώς έπί τό πλείστον έκ προσωπικών αιτίων ελαυνόμενα ήρχισαν εκστρατείαν εναντίον αυτού, κατηγορούντα τούτο δι΄ επικίνδυνον πολιτικήν δράσιν.

Μεταξύ τών ασπονδοτέρων εχθρών τών Πεφωτισμένων δέον νά συγκαταλεχθή καί η «Εταιρεία τών Χρυσοσταύρων καί Ροδοσταύρων » η οποία ειργάζετο έν Γερμανία κατά τα έτη 1750-1790. Αύτη ετέλει υπό τήν ηγεσίαν τού Υπουργού Wollner, εξέχοντα δέ μέλη αυτής ήσαν ό Pater Frank και ο Von Thorring περί ών κατωτέρω.

Αί συνηνωμέναι επιθέσεις απάντων τών ώς άνω έφεραν αποτέλεσμα. Ο ηγεμών τής Βαυαρίας Κάρολος Θεόδωρος, επηρεασθείς καί υπό του πνευματικού πατρός καί εξομολογητού του Pater Frank - διευθυντού τού Ροδοσταυρικού Κύκλου τού Μονάχου-, έξέδωσε τόν Ιούνιον τού 1784 διάταγμα απαγορεύον την λειτουργίαν τών μυστικών εταιρειών. Οι Πεφωτισμένοι ανέστειλαν τότε την έν Βαυαρία δράσιν των, τούτο όμως δέν ωφέλησεν. Υπό την επήρειαν τού Pater Frank, τού Καγκελλαρίου Von Kreitmayr, τού Ροδοσταύρου Von Thorring κ.ά., εξέδωκεν ο ηγεμών τόν Μάρτιον τού 1785 καί νέον διάταγμα εναντίον τών Πεφωτισμένων. Πολλοί τούτων συνελήφθησαν, Αξιωματικοί καί υπάλληλοι απελύθησαν τών θέσεων των, ακόμη καί κληρικοί μετετέθησαν. Ο Weishaupt, ο οποίος ολίγον πρό της εκδόσεως τών διαταγμάτων ωνομάσθη υπό τού δουκός Ερνέστου τής πόλεως Gotha - μέλους τού Τάγματος - Σύμβουλος τής Αυλής, απελύθη της έν τω Πανεπιστημίω θέσεώς του καί κατέφυγεν εις την ελευθέραν πόλιν Regensburg.

Με την δημοσίευσιν διαφόρων έγγράφων τού Τάγματος τών Πεφωτισμένων, ευρεθέντων εις Landshut, ανεζωπυρώθη η εναντίον αυτού κατακραυγή καί επηκολούθησε τον Αύγουστον τού 1785 η έκδοσις καί τρίτου διατάγματος τού ηγεμόνος, διά τού οποίου επεβάλετο η ποινή τού θανάτου εις τά μέλη, εις περίπτωσιν περαιτέρω λειτουργίας τού Τάγματος. Βεβαίως αί επιβληθείσαι αργότερον ποιναί ήσαν πολύ ηπιώτεραι.

Οί Πεφωτισμένοι κατηγορούντο ώς δηλητηριασταί, ώς τρέφοντες σχέδια κατακτήσεως τού κόσμου καί διά διάφορα άλλα έγκλήματα. Ταύτα πάντα εννοείται απετέλουν συκοφαντίας, διότι οί Πεφωτισμένοι ουδέποτε ούδέ έσκέφθησαν καν τα εις αυτούς αποδιδόμενα κακά.

Ό Weishaupt, ευρισκόμενος εξόριστος εις Regensburg, εξηκολούθει να αποτελή τόν στόχον ασυστόλων κατηγοριών. Ανδρες τού ηγεμόνος τής Βαυαρίας παρεφύλαττον διά να συλλάβουν αυτόν, εάν εξήρχετο τών ορίων τής ελευθέρας πόλεως Regensburg.

Ηθέλησε τότε να μεταβή εις Βιέννην ίνα αναλάβη καθηγεσίαν εις το εκεί Πανεπιστήμιον, δεν υπήρχεν όμως θέσις κενή. Παρέμεινεν ούτω εις Regensburg, γενόμενος και μέλος τής Τεκτονικής Στοάς « Zum Kompass ».

Πρός προστασίαν του προσέλαβε τούτον εις την έν Regensburg πρεσβείαν του ο Πεφωτισμένος δούξ Ερνέστος τής Gotha . Εναντίον τού μέτρου τούτου διεμαρτυρήθη ο ηγεμών τής Βαυαρίας Κάρολος Θεόδωρος όστις εις επιστολήν του πρός τον δούκα κατηγορεί τον Weishaupt ώς παιδοκτόνον, αιμομίκτην, δημεγέρτην καί αρχηγόν συνωμοσίας λίαν επικίνδυνον διά την εκκλησίαν και τήν πολιτείαν και εδήλου ότι ουδεμία έκ του εξωτερικού προστασία θά εμποδίση αυτόν - τον ήγεμόνα - να συλλάβη τον επικίνδυνον τούτον συνωμότην όπου καί αν τον συνήντα καί να τον τιμωρήση πρός ικανοποίησιν τής δικαιοσύνης. Εζήτει τέλος την έκδοσίν του.

Τάς κατηγορίας αυτάς ανεσκεύασεν ό δούξ Ερνέστος τής Gotha, δι΄ όξυτάτης επιστολής του πρός τόν ήγεμόνα τής Βαυρίας. Τελικώς διά να σωθή κατέφυγεν ο Weishaupt εις Gotha ένθα του παρεσχέθη άσυλον υπό τού δουκός τής πόλεως ταύτης.

Εκεί ο Weishaupt, όστις άντεμετώπισε πάντας τούς συκοφάντας του με φιλοσοφικήν καρτερίαν, ανέτρεψε τάς εναντίον του κατηγορίας έκ θεμελίων εις σειράν δημοσιευμάτων του. Διεκήρυξε πανηγυρικώς ότι : « ουδέποτε είχε σκεφθή ανατροπάς, ότι τό σχέδιόν του ήτο μακρόπνοον διά γενεάς ολοκλήρους, ότι δεν επεθύμει άλλο ή εκείνο το οποίον πάσα κυβέρνησις επιθυμεί εάν είναι καλή καί λογική, ότι ήθελε νά προσδώση νέον ενδιαφέρον διά τήν ηθικήν καί γενικώς να εργασθή διά τήν βελτίωοιν του κόσμου τού μέλλοντος, διά της διαπαιδαγωγήσεως καί ίδιας τελειοποιήσεως των ανθρώπων ».

Επίσης κατά τό διάστημα της έξορίας του συνέγραψε φιλοσοφικά καί άλλα έργα: « Μία εικών τών Πεφωτισμένων» (1786), «Πλήρης ιστορία τών καταδιώξεων τών Πεφωτισμένων έν Βαυαρία» ( 1786 ), « Απολογία τών Πεφωτισμένων » ( 1787 ) κ.ά.

Τελικώς ο κόμης Stolberg, ο οποίος είχεν αναλάβει την ηγεσίαν τού Τάγματος ώς διάδοχος τού Weishaupt, διέταξε τό 1785 την παύσιν τής λειτουργίας καί δράσεως αυτού. Τελευταία έκλεισε τάς πύλας της η υπό τον Bode Στοά τής Βαϊμάρης.

Ασφαλώς τό «Σύστημα τών Πεφωτισμένοι » ή ο « Φωτισμός » ( Illuminisme ) ώς εκλήθη, είχε πολλά ελαττώματα καί κατά τήν λειτουργίαν του διεπράχθησαν πολλά σφάλματα. Ουδείς όμως δύναται να αμφισβητήση ότι αί προθέσεις τού ιδρυτού του ήσαν αγαθαί καί ότι ούτος ητύχησεν εις τήν προσπάθειάν του αυτήν.

Ήτο, ώς καί τα μέλη τού Τάγματος, τίμιος αγωνιστής υπέρ τής ελευθερίας τού πνεύματος καί οραματιστής μιας καλυτέρας ηθικής τελειοποιημένης ανθρωπότητας.

Καί αυτός ο Von Knigge, παρά την πρός τόν Weishaupt διάστασίν του, έλεγεν ότι ούτος ήτο άνήρ μεγαλοφυής καί βαθείας σκέψεως καί ότι είχε την ειλικρινή επιθυμίαν καί τον ψυχικόν πόθον νά πράξη δια τήν ανθρωπότητα κάτι μέγα καί ωφέλιμον.

Ο διάσημος τέκτων ιστορικός Mackey λέγει ότι η θέσις του Weishaupt έν τή ιστορία δέον νά είναι μεταξύ τών αποτυχόντων μεταρρυθμιστών καί όχι μεταξύ των διεφθαρμένων τυχοδιωκτών, ώς ηθέλησαν τινές να τον παραστήσουν. Καί αυτός ακόμη ο διάδοχος τού αμείλικτου εχθρού τού ηγεμόνος τής Βαυαρίας, ανεγνώρισε την αξίαν καί τάς αγνάς προθέσεις τού Weishaupt διά την βελτίωσιν τής ανθρωπότητος καί τον αποκατέστησε, χορηγήσας εις αυτόν σύνταξιν καί ονομάσας αυτόν τό 1808 αντεπιστέλλον μέλος τής Ακαδημίας τών Επιστημών τής Βαυαρίας. Ο Weishaupt απέθανεν εις Gotha το 1830.

Ενδιαφέρουσα είναι η κατωτέρω παρατιθεμένη περικοπή περί του πώς εφαντάζετο ο Weishaupt τα προσόντα ενός υποψηφίου :

« Εκείνος ο οποίος δεν κλείει τα ώτα του εις τους Θρήνους τής αθλιότητος, ουδέ τήν καρδίαν του εις τήν ευσπλαγχνίαν. Εκείνος ό οποίος είναι φίλος καί άδελφός τών δυστυχούντων. Εκείνος ο οποίος έχει καρδίαν πρόθυμον εις αγάπην καί φιλίαν. Εκείνος ο οποίος αντέχει εις τάς αντιξοότητας, ο οποίος δέν κουράζεται δια να επιτύχη τό έργον όπερ ανέλαβεν καί είναι ατρόμητος εις τήν υπερνίκησιν τών δυσκολιών, του οποίου η ψυχή είναι ικανή να συλλάβη μεγάλα σχέδια, να φανή υπερτέρα ταπεινών ελατηρίων. Εκείνος ο οποίος, προκειμένου περί άληθείας καί αρετής, περιφρονών τάς αποδοκιμασίας του πλήθους, είναι αρκούντως θαρραλέος ώστε να ακολουθήσει τάς υπαγορεύσεις τής καρδίας του. Εκείνος ο οποίος δεν εμπαίζει τον αδύνατον.

Εκείνος ο οποίος μισεί τήν οκνηρίαν. Εκείνος ο οποίος ουδέ μίαν εκ τών γνώσεων τάς οποίας απέκτησε θεωρεί άχρηστον άλλ’ ώς ανωτέραν όλων θεωρεί την γνώσιν του ανθρώπου, αυτός είναι ο κατάλληλος υποψήφιος ».

Καί μετά την διάλυσίν του το Τάγμα τών Πεφωτισμένων εξηκολούθησεν υφιστάμενον εντός τού Ελευθεροτεκτονισμού, εις τόν οποίον εκληροδότησεν ολόκληρον την εσωτερικήν του φιλοσοφίαν.

Πολλοί βαθμοί τού φιλοσοφικού Τεκτονισμού, ιδίως εις τον Αρχαίον καί Αποδεδεγμένον Σκωτικόν Τύπον ( 9ος, 10ος, 11ος ) στηρίζονται επί τών αρχών τών Πεφωτισμένων.

ΟΙ ΝΕΩΤΕΡΟΙ ΠΕΦΩΤΙΣΜΕΝΟΙ

Κατά τό 1896 ίδρυσεν ο συγγραφεύς Leopold Engel το νέον Τάγμα τών Πεφωτισμένων, το οποίον διέφερεν ουσιωδώς του παλαιού, άν καί είχε πολλά παραλάβει έξ αυτού. Ασαφής είναι η έναντι τού Τεκτονισμού θέσις αυτού. Ενώ αρχικώς ίδρυσε Στοάς καί ειργάζετο εις τεκτονικούς βαθμούς, απεμακρύνθη αργότερον σημαντικώς έξ αύτού.

Ο Engel ήτο ενεργός Τέκτων, μέλος τής Στοάς τού Αγίου Ιωάννου « Adam Weishaupt Zur Pyramide » έν Ανατολή Βερολίνου -Schoneberg. Ούτος υπήρξε συνιδρυτής καί πρόεδρος τών έλευθέρως εργαζομένων Στοών τού Αγίου Ιωάννου.

Η έν λόγω οργάνωσις συνειργάζετο στενώς μετά τού Τάγματος τών Πεφωτισμένων, εξέδιδον δέ από κοινού τήν εφημερίδα « ό Λόγος ».

Κατά το άρθρον 1 τού ιδρυτικού πρωτοκόλλου τό Τάγμα τών Πεφωτισμένων είχε το δικαίωμα νά ιδρύη καί νά έγκαθιστά αυτόνομους Στοάς τού Αγίου Ιωάννου καί τού Αγίου Ανδρέου. Ρητώς ανεφέρετο ότι εις τούς ανωτέρους βαθμούς εγίνοντο δεκτοί μόνον Ελευθεροτέκτονες. Τό 1902 επήλθε διάσπασις τού Τάγματος, αποσχισθέντων αρκετών μελών υπό τον Theodor Reuss.

Theodor Reuss

Έκ τής διασπάσεως ταύτης προέκυψεν εις Αμερικανικός κλάδος αρκετά ισχυρός, τού οποίου η ανωτάτη αρχή εκαλείτο « Μεγάλη Στοά τής Ατλαντίδος ». Σκοπός του ήτο η συγκέντρωσις όλων τών στοχαζομένων ανθρώπων αρείας φυλής, προς ίδρυσιν τού Κράτους τού θεού επί τής γης. Σαφώς ανεφέρετο ότι απηγορεύετο η προσκόλλησις τών Πεφωτισμένων εις άλλας Ελευθεροτεκτονικάς οργανώσεις, καθόσον το Τάγμα λόγω τής καταγωγής του είναι πλήρως κανονικόν.

Τό 1903 εγένοντο μεταρρυθμίσεις προστεθέντων νέων άρθρων εις τόν κανονισμόν καί αναθεωρηθέντων καί απλουστευθέντων τών βαθμών τού Τάγματος.

Οί Πεφωτισμένοι έφερον κατά τάς εργασίας των περιζώματα λευκά, ώς οι Τέκτονες, μέ εγχρώμους ταινίας καί ροζέττας αναλόγως τού βαθμού.

Εις το στήθος έφερον όλοι τόν χρυσούν αστέρα τού Τάγματος ( εξάγραμμα ).

Τό Τάγμα έχορήγει εγγράφως διδασκαλίαν περί αύτογνωσίας καί Θεοδοσίας.

Τά μέλη εδιδάσκοντο να μη υποτάσσωνται τυφλώς εις την μοίραν, αλλά να αναζητώσι τήν ευτυχίαν μέσα εις τήν ιδίαν των ψυχήν. Ώφειλον επίσης δι' εσωτερικής περισυλλογής καί αυτοσυγκεντρώσεως να προπαρασκευάζωνται διά την μέλλουσαν ζωήν.

Νέα οργάνωσις τού Τάγματος εγένετο το 1925.

Τούτο διηυρύνθη τότε εις διεθνή οργάνωσιν, σκοπούσαν εις την ανάπτυξιν τών μελών της εις ελευθέρας, πνευματικώς εξειλιγμένας προσωπικότητας. Πρόεδρος εξελέγη ο Leopold Engel, έδρα δέ τού Συνδέσμου ήτο τό Βερολίνον. Αί έγγραφοι διδασκαλίαι περιέγραφαν εις τους μαθητάς πώς γεννώνται αί κακαί κλίσεις καί τα πάθη καί πώς ταύτα δύνανται να προαχθούν ή να καταπολεμηθούν. Την 8 Νοεμβρίου 1931 απέθανεν ο Engel, εξελέγη δε διάδοχός του ο Julius Meyer τόν Οκτώβριον τού 1932.

Αλλ' ήδη τα νέφη τής έθνικοσοσιαλιστικής καταιγίδας ανεφαίνοντο εις τον ορίζοντα.

Το 1933 το Τάγμα διελύθη μετά πρότασιν τού προέδρου του. Βραδύτερον κατεσχέθησαν τα αρχεία του υπό της εθνικοσοσιαλιστικής αστυνομίας.

Οί αντιπρόσωποι τής Αυστρίας καί τής Ελβετίας ηνώθησαν τό 1933 έν Βιέννη καί ίδρυσαν τό νέον Αρειον Πάγον, ούτως ώστε η πνευματική κληρονομιά τού Τάγματος διεσώθη. Βραδύτερον όμως τό Αυστριακόν Τάγμα εισήγαγε, παρά τάς ρητάς διατάξεις τού καταστατικού τού Τάγματος, τον νέον όρον ότι θα εγίνοντο δεκτοί εις αυτό μόνον οί ανήκοντες εις την αρείαν φυλήν. Ωσαύτως απηγορεύθη καί η εισδοχή Τεκτόνων.

Οί Αυστριακοί, χωρίς να ερωτήσωσι τους Ελβετούς, εξέλεξαν μονομερώς έν Βιέννη Μέγαν Διδάσκαλον τού Τάγματος. Οί Ελβετοί απεσχίσθησαν κατόπιν τούτου τό 1935. Αλλά μετά τήν ένωσιν Αύστρίας καί Γερμανίας απηγορεύθη καί διελύθη ο Αυστριακός κλάδος. Περιωρίσθη ούτω τό Τάγμα εις την Ελβετίαν μόνον.

Ελάχιστοι όμως έμειναν εις αυτό πιστοί. Εν πάσει περιπτώσει η Ελβετική ανωτάτη αρχή τού Τάγματος τών Πεφωτισμένων κατέχει το πνευματικόν υλικόν αυτού, εις τρόπον ώστε είναι ίσως δυνατή ημέραν τινά η αναβίωσις αυτού.-​

( Πρόσθετες πληροφορίες - κάντε κλικ στο εικονίδιο )

iolaos